Listy O - Zmartwychwstańcy

tym bardziej przeciwko należeniu doń duchowieństwa. Aleśmy nie
czekali ani jednego, ani drugiego, aby je potępiać po niewczasie; podnieśliśmy
głos, kiedy rozumieliśmy, że jeszcze był czas zapobiec temu
podwójnemu nieszczęściu. Co, jeśli tak było w owym czasie, tedy dzisiaj
nie jest nic dziwnego, owszem jest tym niewątpliwszym, że jesteśmy
zawsze przeciwni należeniu duchowieństwa do jakiegokolwiek
spisku lub powstania. Niechaj dziennik pana Katkowa wierzy temu
albo nie wierzy, nam mniejsza o to; rząd rosyjski lepiej wie, co myśleć
i pomimo całej swej chęci, aby nas udać za rewolucjonistów, o co się
kusi od lat trzydziestu, wie z doświadczenia, że mu się to nigdy nie
uda.
Po wtóre, i pomimo tych naszych niewątpliwych zasad, nie
prześladujemy wcale tych z naszego duchowieństwa, którzy myślą,
że potrzeba inaczej czynić. Staramy się ich przekonać, jeśli można,
jeśli nie można walczymy z nimi publicznie i otwarcie. Ale nie prześladujemy.
Co do ks. Mikoszewskiego byliśmy przeciwni i jego zasadom,
i jego publicznemu postępowaniu tak w Paryżu, jak w Rzymie
i gdzieśmy się jeno spotkali, ale nie byliśmy sprawcami jego wypędzenia
z Rzymu, ani też ks. Wołyńskiego, gospodarza i współpracownika
ks. Mikoszewskiego. Policja uczyniła sama z siebie zapewne,
co uznała za potrzebne uczynić, a byłaby to niedorzeczne przypuszczać,
aby jakakolwiek policja stała na usługi prywatnych rankorów.
Po trzecie i właśnie, dlatego że jesteśmy przeciwko należeniu duchowieństwa
do spisków i powstań, a w tezie jeszcze bardziej ogólnej,
właśnie dlatego że jesteśmy przeciwko rewolucji, nie jesteśmy i być
nie możemy przyjaciółmi rządu rosyjskiego, który jest samą wierutną
rewolucją, jakże daleko mniej mogliśmy kiedykolwiek o tym myśleć,
aby się stać jego sługami.
Przed powstaniem, za czasów margrabi Wielopolskiego nalegano
na nas, byśmy korzystali z chwili i wracali do Warszawy, gdzie
nam ofiarowano korzystne miejsca, nie pod względem materialnym
jednak, jak to gdzieś twierdzono, jedno pod względem religijnym.
141