03.06.2013 Views

"evropuli qartia saqarTvelo "European Charter for Regional or ...

"evropuli qartia saqarTvelo "European Charter for Regional or ...

"evropuli qartia saqarTvelo "European Charter for Regional or ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Zireul, arqaul masalas umTavresad ganekuTvneba naTesauri<br />

urTierTobis, sxeulis nawilebis, cxovelebis, frinvelebis,<br />

mcenareebis, bunebrivi movlenebis, dro-Jamis aRmniSvneli<br />

leqsika. agreTve, ricxviTi saxelebi, nacvalsaxelebi,<br />

zedsarTavi saxelebi, zmnebi.<br />

saerToqarTveluri fuZeebi safuZvlianadaa gaanalizebuli<br />

al.cagarelis, n.maris, iv.javaxiSvilis, p.Waraias,<br />

arn.Ciqobavas, v.Tofurias, g.rogavas, k.Smidtis, g.klimovis,<br />

g.maWavarianis, t.gudavas, q.lomTaTiZis, T.gamyreliZis,<br />

b.gigineiSvilis, k.danelias, h.fenrixis, z.sarjvelaZis,<br />

r.abaSias, m.Cuxuas da sxvaTa naSromebSi.<br />

warmodgenili masala naTlad warmoaCens qarTvelur<br />

enobriv erTeulTa sistemur erTgvarobas. am donis enobrivi<br />

msgavseba mxolod erTi enis dialeqtebs S<strong>or</strong>is, anu erT<br />

sistemaSi Semaval qvesistemebs S<strong>or</strong>is SeiZleba iyos. qarTvelur<br />

dialeqtebSi ar gvaqvs iseTi fonetikur-m<strong>or</strong>fologiursintaqsuri<br />

movlena, romelsac analogi saliteraturo enasa<br />

da sxva dialeqtebSi ar hqondes. amdenad, megrul-lazursvanuri<br />

lingvisturi (fonetikur-m<strong>or</strong>fologiursintaqsur-leqsikuri...)<br />

niSnebiTac warmoadgens dialeqtebs<br />

da ara damoukidebel enebs.<br />

qarTvelur kiloTa S<strong>or</strong>is arsebuli enobrivi msgavsebaigiveobis<br />

fonze ramdenad mizanSewonilia megrul-lazursvanuri<br />

metyvelebebis danarCeni qarTuli qvesistemebisagan<br />

gamoTiSva/gancalkeveba "qarTveluri enebis" saxeliT. mona-<br />

Tesave enebs S<strong>or</strong>is, rog<strong>or</strong>c wesi, sxva donis mimarTebebia<br />

(Sdr. qarTuli da afxazuri enebi...).<br />

qarTveluri qvesistemebi, ra Tqma unda, garkveuli TaviseburebebiTac<br />

xasiaTdeba (gansakuTrebiT svanuri kiloebi);<br />

magram arsebuli gansxvavebebi/cvlilebebi ar aris im rangisa,<br />

rom axali enobrivi sistemis warmoqmnis safuZvlad miviCnioT.<br />

qarTvelur dialeqtTa Taviseburebani unda ganvixiloT<br />

qarTuli enis saerTo sistemasTan mimarTebiT da<br />

ara calke, izolirebulad.<br />

aqve aRvniSnavT, rom msgavsi enobrivi struqturis mqone<br />

erTeulebi arcTu iSviaTad damoukidebel enebad ganixileba<br />

(mag., rusuli, ukrainuli da bel<strong>or</strong>usuli; ruminuli da<br />

moldovuri; serbuli, x<strong>or</strong>vatuli da slovenuri...), 93<br />

anu:<br />

93 Sdr.: msoflioSi uamravi enaa, romelTa dialeqtebi erTmaneTisagan<br />

mniSvnelovnad gansxvavdebian fonetikur, m<strong>or</strong>fologiur, sintaqsur da<br />

leqsikur-semantikur doneze, magram mainc dialeqtebad ganixileba da ara<br />

damoukidebel enebad (mag., germanuli, arabuli, franguli, italiuri,<br />

sparsuli...).<br />

115

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!