03.06.2013 Views

"evropuli qartia saqarTvelo "European Charter for Regional or ...

"evropuli qartia saqarTvelo "European Charter for Regional or ...

"evropuli qartia saqarTvelo "European Charter for Regional or ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

1.1.3. Tanamedrove qarTveluri qvesistemebis (idiomebis)<br />

klasifikacia<br />

tradiciulad, samwignobro kulturisa da eTnikurkulturuli<br />

ist<strong>or</strong>iis gaTvaliswinebiT, miiCneoda, rom<br />

qarTvelebs erTi dedaena ("samSoblo ena") da mravali<br />

Sinauri ("Temuri") kilo gvaqvs. marTlac, sul mcire 15 saukunis<br />

manZilze qarTveli eri - <strong>saqarTvelo</strong>s sxvadasxva kuTxis<br />

qarTveloba (megrelebi, lazebi, svanebi, kaxelebi, mesxebi, herebi,<br />

imerlebi, javaxebi, TuSebi, aWarlebi, raWvelebi, taoelebi,<br />

qarTlelebi...) qmnis samwignobro kulturas; Sesabamisad, igi<br />

yvela qarTvelis dedaenaa. aRsaniSnavia is faqti, rom<br />

ukiduresi feodaluri daqucmacebulobis Jamsac ki wirvalocva<br />

qarTvelTa mTel terit<strong>or</strong>iaze qarTuli samwignobro<br />

eniT aResruleboda (sanimuSod SeiZleba davasaxeloT dasavleT<br />

<strong>saqarTvelo</strong>s mkvidrTa: qarTuli himnografiis erT-erTi fuZemdeblis,<br />

X saukunis pirvel naxevarSi sinas mTaze moRvawe iovane<br />

minCxis, X saukunis dasasruls moRvawe himnografisa da<br />

mTargmnelis, stefane sananois Ze Wyondidlisa da XVII saukuneSi<br />

moRvawe anton Wyondidlis qmnilebebis ena).<br />

qarTvelTa erTiani enobriv-eTnikuri cnobierebis warmosaCenad<br />

gansakuTrebiT sainteresoa "iverielTa erTobis<br />

traqtati", romelsac 1790 wels moaweres xeli qarTl-kaxe-<br />

Tis, odiSis (samegrelos), imereTisa da guriis mefe-mTavrebma.<br />

ist<strong>or</strong>iul dokumentSi mkafiodaa naTqvami:<br />

"vinaidan yovelTave iverielTa, msaxlobelTa samefosa<br />

Sina qarTlisa, kaxeTisa, imerTa, odiSisa da guriisaTa<br />

aqvsT erT m<strong>or</strong>wmuneoba, arian Svilni erTisa kaTolike eklesiisagan<br />

Sobilni da erTisa enisa mqonebelni, aqvsT mavasxelobiTica<br />

(=urTierTvaldebulebiTi) siyvaruli viTarca sisxliT<br />

naTesavTa da moyvarobiT SekrulTa urTierTTa S<strong>or</strong>is".<br />

ist<strong>or</strong>iuli tradiciis TvalsazrisiT, sayuradRebo<br />

faqtia is, rom <strong>saqarTvelo</strong>s yvela kuTxeSi (maT S<strong>or</strong>is, samegrelosa<br />

da svaneTSic) lapidaruli da epigrafikuli Ze-<br />

58

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!