Leer en Lewe - AH Bogaards

het die swart keursteen van veroordeling ontvang sodat ons die wit keursteen van
vryspraak sou ontvang.
Maar nou staan daar in vr. 60 van die Kategismus ook nog hierdie woorde: "Wanneer
ek so 'n weldaad met 'n gelowige hart aanneem." En hier dreig meteens 'n gevaar,
naamlik, dat onsself ook iets wil bydra tot ons saligheid – al is dit dan maar een of
ander gevoelsbelewenis, vroom daad, ellendekennis of wat ook al. Ons moet goed
verstaan dat die geloof nie 'n verdienste is nie, maar slegs die instrument wat 'n
gawe van God is en gewerk word deur die Heilige Gees waardeur ons die verlossing
ons eie maak. Die geloof is nie verdienend nie, maar aannemend.
Waarom sê jy dat jy alleen deur die geloof regverdig is? Nie dat ek vanweë die
waardigheid van my geloof God welgevallig is nie; maar daarom dat alleen die
genoegdoening, geregtigheid en heiligheid van Christus my geregtigheid voor God is,
en dat ek dit nie anders as alleen deur die geloof kan aan neem en my kan toeëien
nie (H. Kat. vr. 61). Met die hand van die geloof neem ons die geregtigheid van
Christus, wat vir ons gegee is, aan. Ons word geregverdig, nie vanweë die wese van
die geloof nie, maar vanweë die inhoud daarvan. Die geregtigheid van Christus
alleen is ons geregtigheid voor God.
Ons moet die geloof ook nie beskou as die subjektiewe geregtigheid wat deur die
objektiewe geregtigheid van Christus voortgebring word nie. Wanneer die Skrif sê
dat die geloof tot regverdigheid gereken word, is dit 'n verkorte uitdrukking waarmee
te kenne gegee word dat God die geregtigheid van Christus deur die geloof vir ons
toereken en ons op hierdie grond vryspreek.
In die Nederlandse Geloofsbelydenis (art. 22) doen ons Kerk 'n beroep op die Skrif
deur saam met Paulus te bely dat ons deur die geloof alleen, of deur die geloof
sonder die werke van die wet, geregverdig word (Rom. 3:28).
Ons moet nog wys op 'n skynbare teenstrydigheid in die Skrif: Dit skyn naamlik asof
daar 'n teenstrydigheid is tussen die uitsprake van Paulus, wat ons aangehaal het, en
met wat Jakobus sê: Sien julle dan nou dat die mens geregverdig word uit die werke
en nie alleen uit die geloof nie? (Jak. 2:24 [Jak. 2:24]). Ons moet egter onthou dat
Paulus stry teen dooie werke en teen dié mense wat meen dat hulle deur hul werke
die saligheid moet verdien. Dit, sê hy, is onmoontlik en beroep hom dan op
Abraham: Abraham het in God geglo en dit is hom tot geregtigheid gereken (Rom.
4:3). So word ook die kinders van Abraham, die ware gelowiges, geregverdig deur
die geloof sonder die werke van die wet.
Jakobus daarenteen stry teen 'n dooie geloof. Hy rig hom teen die Antinomiane
(teen-wettelikes) wat net wil weet dat hulle die saligheid uit genade ontvang, maar
van die heiligmaking niks wil weet nie. Jakobus neem 'n voorbeeld uit die praktyk:
Iemand gee voor dat hy baie oor het vir die armes; dan kom daar 'n arm man hom
hulp vra en sê hy: Beste vriend, die Here sal jou seën, gaan heen in vrede. Dit help
egter niks nie en dan is ál so 'n persoon se gepraat oor sy liefde teenoor die armes
huigelary. So kan iemand ook sê dat hy 'n gelowige is, maar as sy geloof geen
vrugte voort-bring nie, dan bewys hy dat hy geen ware gelowige is nie. Dan doen
Jakobus ook 'n beroep op Abraham en wys daarop dat sy geloof tot openbaring
gekom het in sy gehoorsaamheid toe hy bereid was om Isak te offer. Toe kon die
Here sê: Nou weet Ek dat jy Godvresend is.
Daarom is daar geen teenstrydigheid tussen die leer van Paulus en dié van Jakobus
nie. Hulle beskou dieselfde saak van twee kante.
'n Dooie boom sal, as dit geplant word, geen vrugte dra nie, maar 'n goeie boom sal,
as dit geplant word, vrugte dra. Die geloof regverdig ons alleen sonder die werke,
167