Leer en Lewe - AH Bogaards

deïsme wil met 'n beroep op God se soewereiniteit bewys dat God Hom nie met die
wêreld bemoei nie; die Skrif leer egter dat, omdat God die absoluut soewereine is,
die mens van Hom afhanklik is en dus geen bron van krag besit nie. Weliswaar is
daar verborge kragte in die skepping wat die mens eers later ontdek het, maar tog
het ook hierdie latente kragte nie 'n onafhanklike bestaan nie: hulle is deur God
gegee en word ook deur Hom onderhou.
Wanneer die bome kaal is in die winter en sonder blare, skuil daar tog verborge
kragte in die bome wat steeds onderhou moet word en dit doen God ook. Sonder
hierdie onderhouding deur die soewereine God, sou die skepping nie kon
voortbestaan nie, maar versink in die niet.
(b) Die onderhouding en die almag van God
Die voorsienigheid is die almagtige krag van God waardeur Hy alle skepsele as met
sy hand onderhou; in Hom leef ons, beweeg ons en is ons. Dit geld van die
geweldige natuurkragte, maar ook van elke skepsel tot die allerkleinste bakterieë
toe. Geen sterweling kan hulle in stand hou nie: daarvoor is die almagtige hand van
die Allerhoogste nodig. Die onderhouding van heel die skepping en van alle
afsonderlike skepsele is 'n almagtige daad van God.
(c) Die onderhouding en die alomteenwoordigheid van God
God is alomteenwoordig, maar Hy is dit op verskillende maniere op verskillende
plekke. In die hemel kom sy heerlikheid op die mees luisterryke wyse tot
openbaring. Ook op aarde is daar in hierdie verband 'n verskeidenheid: Gods
teenwoordigheid is anders in die klippe as in die plante, in die diere as in die mense,
in die wêreld as in die Kerk. Nooit en nêrens is ons sonder Hom nie; oral en altyd is
ons van Hom afhanklik.
(d) Die onderhouding en die wysheid van God
God maak in sy onderhouding van middele gebruik en daarin kom sy veelkleurige
wysheid tot openbaring. Ons is geneig om te dink dat die onmiddellike manier
minder eenvoudig is as die middellike. Maar dit is nie die geval nie: God se
onderhouding met gebruikmaking van middele staan nie laer as sy onderhouding
daarsonder nie. Daarom moet ons dankbaar gebruik maak van die middele wat God
aan ons gee: voedsel, geneesmiddele ens. Ons moet dankbaar gebruik maak van die
middele wat God aan ons gegee het en dit wil gebruik volgens sy wyse bestel; ook
die middele kom uit sy hand en word deur Hom onderhou.
2. Die medewerking
Wanneer ons spreek oor die medewerking van God, moet ons onderskei tussen die
Eerste Oorsaak (God) en die tweede oorsake (die skepsele). Jesaja sê: Kan die byl
hom beroem teen die wat daarmee kap, of die saag spog teen hom wat dit trek? Asof
'n staf hulle swaai wat hom ophef, asof 'n stok hóm ophef wat nie hout is nie! (Jes.
10:15). Assirië is in die hand van die Here 'n byl waarmee Hy kap, 'n saag wat Hy
trek. Paulus sê: werk julle eie heil uit met vrees en bewing, want dit is God wat in
julle werk om te wil sowel as om te werk na sy welbehae (Filip. 2:12-13).
Die deïsme maak skeiding tussen God en die mens en leer dat hulle apart werk; die
panteïsme maak geen onderskeid nie, maar vermeng beide sodat die menslike
verantwoordelikheid verdwyn.
Ons moet nie vergeet nie dat die tweede oorsake hulle ontstaan, bestaan en
voortbestaan aan die Eerste Oorsaak te danke het. Die sonde van baie is dat hulle
aan die tweede oorsake 'n bestaan gee los van God en naas of teenoor Hom.
91