Leer en Lewe - AH Bogaards

1. Die Roomse Kerk leer die transsubstansiasie
Volgens hierdie Kerk moet ons die woordjie is letterlik verstaan. Soos die water in
wyn verander het te Kana, so verander die brood en wyn in die liggaam en bloed van
die Here. Dit wil sê, daar vind 'n wesensverandering plaas. As daar dan op gewys
word dat die smaak en die kleur van die brood en wyn nie verander nie, sê Rome dat
die eienskappe wel nie verander nie, maar die wese.
Hierdie leer van die transubstansiasie (verandering van die wese) het in die Roomse
Kerk gelei tot die afgodery van die mis. Rome het behalwe die nagmaal (kommunie),
waar die priester alleen die wyn gebruik en die gemeente net die brood (ouwel)
ontvang, ook die Mis. Dit bestaan uit offerande en aanbidding. Christus sou dan op
onbloedige wyse deur die priesters geoffer word, omdat die brood en wyn in Sy
liggaam en bloed verander. Hierdie brood en wyn (hostie genoem) word aan die
gemeente getoon en dié val dan in aanbidding neer.
Ons dink aan die enige offerande van Christus aan die kruis en aanbid Hom wat aan
die regterhand van die Vader is.
2. Luther leer die consubstansiasie
Luther het nie geheel en al met die Roomse nagmaal-beskouing gebreek nie. Volgens
hom verander die brood en wyn wel nie in die liggaam en bloed van die Here nie,
maar die liggaam en bloed is daarin. Christus is in, met en onder die tekens
liggaamlik teenwoordig. Soos die water in die spons, die warmte in die yster, die
sout in die brood is, so sê Luther, is die liggaam en bloed in die brood en wyn.
Dit hang ten nouste saam met die beskouing van Luther dat die eienskappe van
Christus se goddelike natuur aan die menslike natuur meegedeel is. Dus is Christus
ook na sy menslike natuur alomteenwoordig en kan sy liggaam en bloed in die
nagmaal teenwoordig wees.
Dit is egter duidelik dat Christus nie liggaamlik in die nagmaal teenwoordig is nie.
3. Zwingli leer die figurasie
Uit reaksie teen Rome het hy te ver gegaan en gesê dat 'n mens die woordjie is heel
gewoon moet opvat en in die nagmaal slegs 'n gedagtenismaal moet sien. Soos ons
dan op ons verjaardag ons geboortedag herdenk, so herdenk die Kerk by die
nagmaal slegs die lyding en sterwe van die Here. Alleen die gelowiges doen dan iets,
maar Christus doen niks besonders nie. Sodoende ontneem Zwingli aan die nagmaal
die sakramentele betekenis daarvan. Hier het ons 'n oppervlakkigheid wat ook in
vrysinnige kringe aangetref word.
4. Calvyn leer die sakramentele betekenis van die Nagmaal
Calvyn leer dat die brood en wyn tekens, maar ook seëls is van die liggaam en bloed
van die Here. Christus is na sy Godheid, majesteit, genade en Gees by die nagmaal
teenwoordig.
Volgens hom moet die woordjie is, sakramenteel verstaan word. Wanneer ek van 'n
tienrandnoot sê: dit is tien rand bly dit papier en tog is dit ook terselfdertyd tien
rand. So is en bly die brood en wyn gewone brood en wyn, maar dit is sakramenteel
die liggaam en bloed van die Here. Dit is naamlik tekens en seëls van Sy liggaam en
bloed en van ons deelgenootskap daaraan deur die geloof.
Sodoende wil Christus ons geloof sentraal versterk deur vir ons te wys op die rykdom
197