Leer en Lewe - AH Bogaards

die saak in hierdie belydenisskrifte reeds so gesê en bely word dat die Kerk later nie
veel meer gedoen het as om hierdie algemene belydenisskrifte nader toe te lig nie.
Daarom bou ons drie Formuliere hierop voort. Dit word ook uitdruklik gesê in art. 9,
Nederlandse Geloofsbelydenis: Om dié rede neem ons in hierdie saak geredelik die
drie geloofs-belydenisse aan, naamlik, van die Apostels, van Nicea en van
Athanasius. Dan word in die Ned. Geloofsbelydenis in art. 8–11 oor die Drie-eenheid
gehandel. Eers dat God een in Wese is en nogtans in drie Persone onderskeie; dan
word die bewys uit die Heilige Skrif gelewer; verder word die Godheid van Christus
en ook die Godheid van die Heilige Gees bely.
In Sondag 1 van die Heidelbergse Kategismus word die Vader, die Seun en die
Heilige Gees genoem. In Sondag 7–22 word breedvoerig oor die Drie-eenheid
gehandel wanneer gespreek word oor God, die Vader, en ons skepping, God, die
Seun, en ons verlossing, God, die Heilige Gees en ons heiligmaking.
Die Dordtse Leerreëls 3 sê dat die eniggebore Seun van God van een selfde ewige en
oneindige Wese is met die Vader en die Heilige Gees (II, 4). Aan hierdie enige God,
Vader, Seun en Heilige Gees kom eer en heerlikheid toe in ewigheid (V, 15).
C. DIE STRYD TEEN DIE LEER VAN DIE DRIE-EENHEID VAN
GOD
Hierdie leer het in die loop van die eeue baie bestryding ondervind. Baie dwalinge en
ketterye begin juis hier. En dan moet ons nog uiters versigtig wees en ons nie deur
die skyn laat mislei nie, omdat die name Vader, Seun en Heilige Gees wel gebruik
word.
Daar was baie bestryders, maar hoe hulle ookal verskil, ons kan twee hoofrigtinge
onderskei: die een rigting wil die drie Persone handhaaf ten koste van die eenheid;
die ander rigting wil die Eenheid handhaaf ten koste van die drie Persone.
1. Hulle wat die drie Persone wil handhaaf ten koste van die eenheid
Arius 4 het geleer dat alleen die Vader die ongeborene is; die Seun is die eerste
Skepsel wat deur die Vader, geskape is voor Adam. Hy het ontstaan voor die wêreld,
maar bestaan nie van ewigheid af nie – later het die Vader Hom tot die "Godheid"
verhef. Die Seun is dus meer as die skepsele, as die engele en mense, maar Hy is
minder as die Vader. Hy staan tussen God en mens in.
Nou spreek dit vanself dat daar in hierdie denkrigting baie variasies moontlik is: 'n
Mens kan die Seun baie naby die Vader of baie naby die mens plaas. Wanneer 'n
mens die Seun naby die Vader plaas, loop jy 'n kans om tenminste nog "ortodoks"
genoem te word deur dié mense wat dit mooi vind. Maar dit is ook nie reg nie.
Athanasius het gesê dat dit onmoontlik is om dan salig te word. Wanneer 'n mens
weer die Seun dig by die mens plaas, kom jy tereg in die modernistiese kamp.
Nou kan ons ook verstaan hoe groot die betekenis van die stryd was tussen die
Homo-ousiane teen die Homoi-ousiane. Eersgenoemde staan op die grondslag van
Gods Woord en van die belydenis van die Kerk – hulle sê dat die Seun gelyk (homos)
is aan die Vader. Vandaar die naam Homo-ousiane. Die homoi-ousiane leer,
naastenby soos Arius, dat die Seun nie gelyk is aan die Vader nie, maar lyk soos
(homoios) die Vader. Vandaar die naam homoi-ousiane.
3 Dordtse Leerreëls. Sien hfst. I, aant. 7.
4 Arius.‘n Dwaalleraar uit die vierde eeu n.C. wat die Godheid van Christus geloën het.
52