Rapport definitief herziene versie - Ivo Giesen

immuniteitsregelingen voor de overheid (de VS) 442 of door het maar in zeer beperkte mate
erkennen van een 'duty of care' van de overheid en haar organen ten opzichte van de
burgers (Engeland). Dit ‘floodgates’-argument moet voorzichtig benaderd worden, zo zal
nog blijken uit ons onderzoek inzake de aansprakelijkheid van de accountant. Dat geldt
eens te meer nu uit onderzoek ook wel naar voren komt dat er wanneer eenmaal een
‘duty’ erkend is niet steeds de grote aantallen voorspelde claims blijken te ontstaan. In
bepaalde gevallen lijkt echter het ‘floodgates’-argument wel kracht te hebben, namelijk in
die gevallen waarin de kans op onjuistheid groot is, en dat gekoppeld is aan veel personen
die met de betreffende informatie te maken hebben (denk aan onjuiste weerberichten). 443
Ter weerlegging van het ‘floodgates’-argument kan er ook nog op gewezen worden dat er
andere mechanismen bestaan om aansprakelijkheid binnen de perken te houden. 444
7.7.3 In onze ogen is dit concept van de overheid die geen 'duty' ten opzichte van de burger
zou hebben overigens merkwaardig, omdat de overheid er nu juist is om haar burgers te
dienen en de overheid derhalve bij uitstek allerlei 'duties' ten opzichte van haar burgers
heeft. Aan de andere kant is ook welhaast vanzelfsprekend dat die zorgplichten niet
oneindig zijn. Maar dat wil niet zeggen dat het voor de hand ligt beperkingen te zoeken
via de dogmatische route van het niet erkennen van een zorgplicht.
7.7.4 Het 'floodgates' argument heeft vooral betekenis met betrekking tot zuivere
vermogensschade. Dat is bij informatieverstrekking overigens een belangrijke categorie,
nu informatie niet snel tot letselschade zal lijden (met voorlichting over
gezondheidsrisico's als meest in het oog springende uitzondering). 445
7.7.5 Een vergaande aansprakelijkheid moet tegengehouden worden, zo wordt dan gezegd,
omdat mogelijke aansprakelijkheid de overheid en haar personeel tot een defensieve
opstelling met betrekking tot het werk zouden prikkelen (angst voor het nemen van
beslissingen) en omdat aansprakelijkheid ertoe zou leiden dat de schaarse financiële
middelen dan niet voor de eigenlijke taak benut zouden worden, maar om
aansprakelijkheid af te wenden en geschillen te voorkomen. 446 De feitelijke basis voor die
argumenten is tot nu toe moeilijk vast te stellen. 447 Voorts is het tot op zekere hoogte juist
gewenst dat de overheid zorgvuldiger gaat handelen onder de dreiging van
442
. 'A claim of total sovereign immunity will assure that the government has no liabilities', aldus
nogal cynisch Huffman 1986, p. 614.
443
. Vgl. Surma 2000, na noot 345.
444
. Van den Akker 2001, p. 172; Surma 2000, voor noot 350. Vgl. ook de Court of Appeal-zaak
van 11 november 1999 inzake Leidig v. Intervention Board for Agricultural Produce, Case no:
CCRTF 1998/1576/CMS2, waarin een onzorgvuldig handelend (informerend) overheidsorgaan
de dans ontsprong via het causaliteitsvereiste. Zie in gelijke zin voor het Franse recht,
Viney/Jourdain 1998, no. 936 op p. 1058, en Paillet 1996, no. 57.
445
. Zie met name het hiervoor besproken Amerikaanse recht.
446
. Vgl. Markesinis/Deakin 1999, p. 356-357; Roozendaal 1998, p. 20, en zie Surma 2000, voor
noot 320.
447
. Terecht kritisch dienaangaande Surma 2000, voor noot 327, en Vranken 2001, p. 16.
142