Rapport definitief herziene versie - Ivo Giesen

dat is een positie die de overheid (of een van haar organen) regelmatig zal bekleden. 532 Op
basis van de functie van de controle op de jaarrekening (het vergroten van de
betrouwbaarheid van de jaarrekening), en de positie van de accountant, kan
geconcludeerd worden dat deze inderdaad een zorgplicht jegens derden in acht heeft te
nemen. 533 Daarvoor pleit ook dat een dergelijke zorgplicht een extra stimulans tot
zorgvuldig handelen kan betekenen. 534
8.5.4 Wie dan tot de door het aansprakelijkheidsrecht beschermde kring der derden behoort of
kan behoren, is een tweede zeer belangrijke vraag die op dat moment nog niet beslist
is. 535 Die vraag is zo belangrijk omdat langs die weg de potentiële aansprakelijkheid binnen
de perken gehouden wordt, althans kan worden. Dat blijkt bijvoorbeeld ook uit het
Engelse en Duitse recht, waar benadrukt wordt dat de groep van personen die op de
rapportage mogen vertrouwen, klein en afgrensbaar is. 536 Voor de beantwoording van deze
vraag naar Nederlands recht lijkt het argument van de voorzienbaarheid van schade, ofwel
de kenbaarheid van het belang van de derde, de beste papieren te hebben. 537 Van Dam
lijkt echter af te stemmen op de kring van belanghebbenden bij de vennootschap, omdat
er anders teveel afbakeningsproblemen zouden rijzen. 538 Het Hof te Den Bosch ging eerder
al uit van een dergelijke ruime kring van gerechtigden. 539 Sommige auteurs auteurs vinden
dat echter te ruim. 540 In een recent rechtsvergelijkend proefschrift wordt verdedigd dat de
accountant in het algemeen aansprakelijk is tegenover derden voor zijn verklaring bij de
jaarrekening, omdat deze juist bedoeld is derden in staat te stellen op die jaarrekening af
te gaan. 541
532
. Die deskundigheid zal bij de overheid in elk geval ten aanzien van haar eigen beleid en
regelgeving (moeten) bestaan.
533
. Van Dam 2000, nr. 1514; Van den Akker 2001, p. 64-67, met verdere verwijzingen.
534
. De Ru 1995, p. 73-74; Bertrams 1991, p. 205.
535
. Vgl. ook Ebke 2001, p. 70, die in Europa twee hoofdfstromen ziet, ten eerste de landen die
via gerechtvaardigd vertrouwen werken (bijvoorbeeld België en Frankrijk), en ten tweede de
landen die een soort van ‘special relationship’ vereisen (bijvoorbeeld Engeland, zie met name
Caparo Industries plc v. Dickman [1990] 1 All ER 568, en Duitsland, waar aansprakelijkheid
van de accountant jegens derden in verband met de jaarrekening alleen in uitzonderlijke
gevallen mogelijk is, zie Van den Akker 2001, p. 41-44), en die Nederland als ‘onbeslist’
indeelt. Zie ook nog Von Bar 1996, Rdn. 503; De Ru 1995, p. 61-68. In de Verenigde Staten
lopen de oplossingen uiteen, aldus Beckman 1991, p. 38.
536
. Zie Van den Akker 2001, p. 55 en p. 48; hiervoor noot 591, en met name ook Caparo
Industries plc v. Dickman [1990] 1 All ER 568, waarin bepaald werd dat er geen ‘duty’ ten
opzichte van ‘the public at large’ en geen ‘duty’ ten opzichte van de individuele
aandeelhouder die meer aandelen zou willen kopen, bestaat.
537
. Von Bar 1996, Rdn. 503; Van den Akker 2001, p. 31 e.v.; Bolt 1996, p. 157; Beckman 1991,
p. 46 en 50. De voorzienbaarheid lijkt hier overigens steeds iets anders ingevuld te worden.
538
. Van Dam 2000, nr. 1514, en daar tegen Bolt 1996, p. 157.
539
. Hof Den Bosch 28 september 1983, NJ 1985, 120 (Dankers/A.). Ook in ruime zin, De Ru
1995, p. 65 en 73.
540
. Zie de literatuur in Onrechtmatige Daad VI.2, aant. 22, zoals Beckman 1991, p. 40; Bisschop
1994, p. 26, en Bertrams 1991, p. 202 en 205.
541
. Van den Akker 2001, p. 65.
164