Rapport definitief herziene versie - Ivo Giesen

in Frankrijk en Duitsland (en België). 21 Dat laatste zal in het onderhavige
rechtsvergelijkende onderzoek overigens geen grote rol spelen, omdat het bij het
verstrekken van informatie veelal om feitelijke handelingen gaat.
3.4 Economische benadering: de kosten van voorzorgsmaatregelen ter voorkoming van
schade
3.4.1 In deze paragraaf wordt de aansprakelijkheid van de overheid voor informatieverstrekking
vanuit een rechtseconomische perspectief bekeken. Het navolgende is gebaseerd op de
algemene rechtseconomische literatuur over aansprakelijkheid. De daarin neergelegde
theorieën zijn goed toepasbaar op de aansprakelijkheid voor informatieverstrekking door
de overheid. Maar voor zover wij tot nu toe hebben kunnen nagaan, ontbreekt het aan
specifieke rechtseconomische literatuur over dit onderwerp.
3.4.2 Het algemene rechtseconomische model voor aansprakelijkheid is nog steeds de Learned
Hand-formule. Aansprakelijkheid ontstaat wanneer de kosten van voorzorgsmaatregelen
lager zijn dan de kans op schade maal de omvang van de verwachte schade. 22 Eerst
worden de elementen daarvan besproken. Daarna komt een alternatieve benadering aan
de orde, waarbij ervan wordt uitgegaan dat de kosten van voorzorgsmaatregelen zo hoog
zijn, dat de overheid daardoor mogelijk van publicatie van overigens nuttige informatie
zou afzien.
3.4.3 De Learned Hand-formule gaat ervan uit dat aansprakelijkheid moet leiden tot toename
van de welvaart. Dat doet aansprakelijkheid wanneer zij een prikkel geeft tot het nemen
van voorzorgsmaatregelen die meer schade voorkomen, dan dat zij kosten. De schade die
een voorzorgsmaatregel voorkomt, is de kans op schade maal de omvang van de te
verwachten schade. Het aanbrengen van een leuning langs een trap in een fabriek kost
bijvoorbeeld geld, maar kan aangewezen zijn, omdat zij over de levensduur van de trap
de kans van 10% voorkomt dat gebruikers van de trap letselschade lijden die veel groter
is dan het tienvoud van de kosten van de trap.
3.4.4 De formule is een goede eerste benadering van het maatschappelijk nut van
aansprakelijkheid, maar niet het laatste woord daarover. Aansprakelijkheid kan
bijvoorbeeld ook het maatschappelijk nut hebben van het bieden van een soort
verzekering tegen schade. Het is bovendien niet altijd gemakkelijk om meer dan een orde
van grootte inzicht te krijgen in de factoren die in de formule zijn opgenomen (kosten
maatregelen, kans op schade, en verwachte omvang van de schade).
21 . Bradley/Bell 1991, p. 12-13; Markesinis/Deakin 1999, p. 358; Roozendaal 1998, p. 389-390;
Rogers 1998, p. 143.
22 . Posner 1998, p. 179 e.v.
20