Rapport definitief herziene versie - Ivo Giesen

4 Aansprakelijkheid voor overheidsinformatie naar Nederlands recht in het
algemeen
4.1 Inleiding
4.1.1 In dit hoofdstuk komt het geldende Nederlandse recht omtrent de aansprakelijkheid van
de overheid voor het verstrekken van informatie aan de orde. Daarbij wordt kort
stilgestaan bij de mogelijke toekomstige ontwikkelingen op dit terrein. 33 Voorop dient te
worden gesteld dat zowel uit de Nederlandse jurisprudentie en literatuur geen (duidelijke)
algemene regels vallen af te leiden voor de aansprakelijkheid van de overheid voor het
verstrekken van informatie. Noch in de wet noch in de jurisprudentie zijn algemene regels
op dit terrein geformuleerd. De jurisprudentie is zeer casuïstisch. Er bestaat geen
literatuur die op de aansprakelijkheid van de overheid voor informatieverstrekking is
toegespitst.
4.1.2 Wel is duidelijk dat de eventuele aansprakelijkheid zal voortvloeien uit onrechtmatige
daad, zoals die is geregeld in art. 6:162 BW, voor zover over het verstrekken van
informatie geen overeenkomst tussen de overheid en een burger is gesloten. 34 De
vereisten voor aansprakelijkheid zijn in dit artikel:
1. Onrechtmatig handelen (handelen in strijd met de wet, handelen dat inbreuk
maakt op een subjectief recht of handelen in strijd met de
zorgvuldigheidsnorm);
2. Toerekenbaarheid (schuld of toerekening krachtens verkeersopvattingen);
3. Causaal verband tussen handelen en schade;
4. Relativiteit (de geschonden norm moet strekken ter bescherming van het
geschade belang);
5. Schade.
4.1.3 De vereisten (1) en (2) worden hierna kort in het algemeen besproken (paragraaf 4.2) en
vervolgens uitgewerkt voor ieder van de drie typen belangenschendingen: schade doordat
de burger bij zijn handelen afgaat op onjuiste of onvolledige informatie (paragraaf 4.3);
schade doordat de informatieverstrekking inbreuk maakt op een recht (paragraaf 4.4);
33 . Daarop wordt in hoofdstuk 9 nader ingegaan.
34 . Art. 6:162 BW luidt: 1. Hij die jegens een ander een onrechtmatige daad pleegt, welke hem
kan worden toegerekend, is verplicht de schade die de ander dientengevolge lijdt, te
vergoeden.
2. Als onrechtmatige daad worden aangemerkt een inbreuk op een recht en een doen of
nalaten in strijd met een wettelijke plicht of met hetgeen volgens ongeschreven recht in het
maatschappelijk verkeer betaamt, een en ander behoudens de aanwezigheid van een
rechtvaardigingsgrond.
3. Een onrechtmatige daad kan aan de dader worden toegerekend, indien zij te wijten is aan
zijn schuld of aan een oorzaak welke krachtens de wet of de in het verkeer geldende
opvattingen voor zijn rekening komt.
26