Rapport definitief herziene versie - Ivo Giesen

8.5.5 Het belangrijkste argument tegen aanname van een zorgplicht en tegen een ruime kring
van gerechtigden, is dat dat zal leiden tot een overvloed aan
schadevergoedingsvorderingen, leidend (uiteindelijk) tot onverzekerbaarheid (het
zogenaamde floodgates-argument). 542 Dat laatste aspect (de onverzekerbaarheid) zal bij
de aansprakelijkheid van de Rijksoverheid geen al te grote rol spelen, nu het beleid (bij de
Rijksoverheid in elk geval) is om zich niet te verzekeren, maar om zelf het risico te
dragen. 543 Dat laat echter onverlet dat het argument van de flood aan vorderingen op
zichzelf wel blijft bestaan en dat het gevaar van onverzekerbaarheid voor andere
overheidsorganen dan de Rijksoverheid (die zich wel verzekeren), aanwezig blijft. Het
enkele feit dat er mogelijk veel claims zullen volgen, lijkt echter op zichzelf moeilijk
inzetbaar als argument tegen de aanname van een zorgplicht (en de eventuele daarop
volgende aansprakelijkheid), 544 omdat de potentieel nadelige gevolgen daarvan nu
eenmaal betrekkelijk eenvoudig te voorkomen zijn, en wel door zorgvuldig te handelen. 545
Bovendien is nog onduidelijk is of er nu daadwerkelijk een situatie van onverzekerbaarheid
dreigt met betrekking tot de aansprakelijkheid van accountants, 546 terwijl bovendien wel
duidelijk is dat de cliënt zichzelf eigenlijk in het geheel niet kan verzekeren. 547
8.5.6 Ook wordt wel tegen aanname van een zorgplicht ingebracht dat de derde hier geen
beschermingswaardige (een onschuldige, onwetende particuliere) partij is. 548 Aanvaarding
van dat argument zou er echter toe leiden dat de derde de jaarrekening zelf nogmaals zou
moeten gaan controleren, hetgeen niet wenselijk en haalbaar geacht wordt. 549
8.5.7 Waar andere taken van de accountant in het geding zijn, wordt de beoordeling ook
anders, zo blijkt. Dat is in elk geval zo als de taak in kwestie niet naar haar aard
betrekking heeft op een derde. Wel bestaat er een zorgplicht indien de accountant weet
(moet weten) dat zijn werk (rapportage of iets dergelijks) ter beschikking van een derde
komt en hij weet (moet weten) dat die derde daarop zal vertrouwen. 550 De precieze
542
. Ebke 2001, p. 89; Van den Akker 2001, p. 36 en 70; Bisschop 1994, p. 27; Bertrams 1991,
p. 200 en 203. Zie hierover ook Du Perron 1999, nr. 142; Van Dam 2000, nr. 1514, en De
Ru 1995, met name p. 95 e.v.
543
. Zie Hafir A703, § 1.1.
544
. Van den Akker 2001, p. 36 en § 6.7 hierna. Enigszins anders, De Ru 1995, p. 95 e.v., die
wel, doch enkel onder bepaalde voorwaarden, een plek ziet voor het 'floodgates'-argument,
maar dan weer niet ter beperking van de aansprakelijkheid van de accountant (zie p. 100 en
p. 106-107).
545
. Onzorgvuldig handelen is immers nog steeds vereist, zie ook Van Dam 2000, nr. 1514. Vgl.
hierover ook Vranken 2001, p. 16. Wij wijzen er daarbij nog op dat de meeste fouten uit
slordigheid lijken voort te komen, zie De Ru 1995, p. 42-43.
546
. Van den Akker 2001, p. 71. Volgens Bertrams 1991, p. 203, ligt hier wel degelijk een
probleem; volgens De Ru 1995, p. 47, is de rust op de verzekeringsmarkt weergekeerd.
547
. Bolt 1996, p. 124-125.
548
. Zie over de rol van de 'eigen' deskundigheid van de cliënt, Barendrecht/Van den Akker 1999,
nr. 362 e.v.
549
. Zie daarover Bertrams 1991, p. 204, en daartegen, terecht, Van den Akker 2001, p. 72.
550
. Van den Akker 2001, p. 74 e.v. Zie voor het Duitse recht Van den Akker 2001, p. 44 e.v.,
waarbij de trefwoorden weer ‘kenbaarheid’, ‘af te grenzen groep’ en ‘vertrouwen’ zijn, en
165