Rapport definitief herziene versie - Ivo Giesen

openbaarmakingsvormen dan de in dat artikellid genoemde is onduidelijk. De Hoge Raad
heeft het criterium in 1993 ook toegepast op openbaarmaking in een klein kabelnet. 120
4.4.17 Het openbaarmakingsrecht omvat mede het recht om exemplaren te verspreiden of om
hen (aan het publiek) te koop aan te bieden. Dit 'verspreidingsrecht' staat - als men het in
al zijn consequenties zou aanvaarden - op gespannen voet met de vrije verhandelbaarheid
van zaken. Uitputting van het verspreidingsrecht is het auteursrechtelijk mechanisme dat
de aanspraken van de auteursrechthebbende en die van de eigenaar met elkaar verzoent.
Het houdt in dat het verspreidingsrecht van de auteursrechthebbende met betrekking tot
een exemplaar uitgeput raakt, zodra het exemplaar eenmaal door de rechthebbende of
met diens toestemming in het verkeer is gebracht. Is de uitputting eenmaal ingetreden
dan is verdere verspreiding van het exemplaar vrij, zoals bijvoorbeeld de verkoop van
tweedehands boeken. Uitputting betreft echter alleen de verspreiding van een exemplaar.
Het overnemen van de inhoud van een boek op een website blijft ondanks uitputting van
het verspreidingsrecht gewoon onderhevig aan toestemming van de rechthebbende. Voor
de overheid is uitputting met name van belang indien zij exemplaren, zoals brochures of
een partij rapporten, van derden betrekt. In het algemeen zal de verspreiding daarvan vrij
staan aan de overheid, 121 hetzij door uitputting, hetzij doordat de overheid rechtstreeks
contracteert met de rechthebbende.
4.4.18 Het verveelvoudigingsrecht omvat vele verveelvoudigingshandelingen, zoals het drukken
van boeken, het persen van CD's, het fotokopiëren en het kopiëren naar de harde schijf
van een computer. Overheidsinstellingen rekenen het fotokopiëren van geschriften in het
algemeen af via de Stichting Reprorecht. 122
4.4.19 De overheid die informatie reproduceert of beschikbaar stelt aan het publiek, zal al snel
handelingen verrichten die auteursrechtelijk relevant zijn. Dit is uiteraard geen probleem
indien de betreffende overheidsinstelling zelf rechthebbende is. De overheid is
rechthebbende, indien zij een werk zelf heeft voortgebracht of indien zij zich het
auteursrecht heeft laten overdragen. 123 In andere gevallen zal in het algemeen
toestemming moeten worden verkregen van de rechthebbende. Soms kan de overheid
gebruik maken van een werk van een derde zonder toestemming, en wel indien:
• een beperking van het auteursrecht van toepassing is, zoals het citaatrecht
(art. 15a Aw);
120 . HR 24 december 1993 NJ 1994, 641 m.nt. J.A. Spoor.
121 . Er zijn echter situaties waarin geen uitputting optreedt, zoals bijvoorbeeld bij
'piratenexemplaren' en parallel geïmporteerde software. Voorts dient bedacht te worden dat
voor uitlening door voor het publiek toegankelijke instellingen en voor verhuur aparte regels
gelden.
122 . Zie art. 16b lid 6 Aw en het Reprobesluit.
123 . Zie over het werkgeversauteursrecht art. 7 Aw en over het auteursrecht van een openbare
instelling art. 8 Aw.
50