Rapport definitief herziene versie - Ivo Giesen

soms zal dat echter de overheid zijn (hoewel die in het algemeen niet aan verzekeren
doet).
7.7.8 Het beperken van de aansprakelijkheid van de overheid zal overigens in beginsel wel een
beperking van transactiekosten (de vaak hoge lasten van afdoening van claims) met zich
brengen. 456 Dit is anders wanneer er veel geprocedeerd moet worden om te bepalen of er
aansprakelijkheid bestaat, zoals bij het gebruik van bepaalde immuniteiten het geval lijkt
te zijn.
7.7.9 Als argument voor aansprakelijkheid van de overheid wordt er op gewezen dat de
overheid veel macht heeft en veel gelegenheden heeft om in te grijpen in de rechten van
het individu. Dat individu is afhankelijk van die overheid en kan niet kiezen met wie hij zal
handelen (er is sprake van een monopoliepositie 457 ). Het preventieve effect van
aansprakelijkheid is dan ook welkom. 458 Het is wel de vraag of dit argument in de
onderhavige context geldig is. Ten aanzien van het verstrekken van informatie heeft de
overheid soms een machtspositie, maar soms ook niet.
7.7.10 Bovendien, zo wordt ook wel aangevoerd, dient de overheid de belangen van de
maatschappij als geheel te behartigen, zodat de gehele maatschappij van dat handelen
het profijt draagt. Als iemand nu speciaal schade leidt door dat handelen, zou dan niet ook
het collectief die schade moeten vergoeden? 459
7.7.11 Uiteindelijk wordt aansprakelijkheid van de overheid alleen aanvaard, zo lijkt het, als het
binnen de welvaartsstaat beschouwd wordt als zijnde in het belang van de gemeenschap
om het individu te compenseren voor de door de overheid toegebrachte schade. Waar
aansprakelijkheid niet dat belang dient, dient aansprakelijkheid te (kunnen) worden
afgewezen, hetgeen bijvoorbeeld gebaseerd zou kunnen worden op het onderscheid
tussen het al dan niet vervullen van een discretionaire bevoegdheid. Het zijn dus
uiteindelijke de veelomvattende (en daarmee vage) rechtspolitieke doelen die de
dominante invloed vormen op het recht inzake de aansprakelijkheid van de overheid. 460 In
die afweging zullen bijvoorbeeld ook economische factoren meespelen (zie hiervoor
paragraaf 3.4).
456 . Huffman 1986, p. 614.
457 . Zie ook BGH 16 juni 1977, BGHZ 69, 128, op p. 131.
458 . Surma 2000, voor noot 392.
459 . Zie met name De Laubadère 1996, no. 1273, die vanuit deze profijt-gedachte bij het
'egalité'-beginsel uitkomt als rechtvaardiging voor aansprakelijkheid en dan betoogt dat
eigenlijk alleen de financiële belangen van de overheid aan een volledige risicoaansprakelijkheid
in de weg staan. In deze zin ook Rivero/Waline 1996, no. 274.
460 . Over het voorgaande Huffman 1986, p. 624-625.
144