Rapport definitief herziene versie - Ivo Giesen

speculatief is; we weten vooralsnog niet hoe zwaar de schadelast op het budget van de
overheid zal drukken. Wat men wel met enige mate van zekerheid kan zeggen, is dat de
overheid informatie zoveel mogelijk gratis of tegen materiaalkosten beschikbaar wil
stellen. Vanuit dit licht bezien, is het wellicht niet onredelijk dat de overheid de
schadelast die zij potentieel te dragen krijgt, probeert te beperken of tot nul te
reduceren. Door af te stemmen op de redelijkheid, kan de (speculatieve) draagbaarheid
van de schadelast wellicht verder buiten beschouwing blijven.
10.5.8 In hoofdstuk 9 is reeds aan de orde gekomen dat sommige vormen van exoneratie in
Nederland niet gebruikelijk zijn, zoals uitsluiting van aansprakelijkheid voor zuivere
vermogensschade. Wij zien in de aansprakelijkheid voor overheidsinformatie geen reden
om van dit gebruik af te wijken.
10.5.9 Een wettelijke regeling over exoneratie kan verschillende vormen aannemen. Enerzijds is
denkbaar dat de exoneratie zelf in de wet wordt neergelegd, zoals bijvoorbeeld het geval
was in het oude art. 12 Wet op de Telecommunicatievoorzieningen (vervallen).
Anderzijds is het mogelijk in de wet aan te geven welke grenzen worden gesteld aan
exoneraties. De exoneratie zelf staat dan in een contractuele exoneratieclausule of
eventueel in een disclaimer.
10.5.10 Een exoneratie die in de wet zelf wordt vastgelegd heeft voor de overheid het voordeel
dat over de toepasselijkheid van de exoneratie minder snel problemen zullen ontstaan.
Daar staat tegenover dat voor de burger een wettelijke exoneratie moeilijker is aan te
vechten dan een contractuele. Een toetsing aan de redelijkheid en billijkheid zal wellicht
stuk lopen op het argument dat de wetgever deze toetsing reeds in abstracto heeft
uitgevoerd en de exoneratie kennelijk aanvaardbaar heeft bevonden. 623 Bij een
exoneratie in een disclaimer kunnen allicht problemen ontstaan over de vraag of de
disclaimer is gezien door de gelaedeerde. Dit is enigzins vergelijkbaar met de
problematiek van de bordenexoneraties. 624 Een exoneratieclausule veronderstelt
bovendien een contractuele relatie, maar die is niet steeds aanwezig. De overheid stelt
immers veel informatie gratis via het Internet beschikbaar en dan ontstaat er geen
contractuele relatie.
623 . Vergelijk in dit verband HR 14 april 1989 NJ 1989, 469 (Harmonisatiewet). In dit arrest wilde
de Hoge Raad niet aan een rechterlijke toesting van een een wet in formele zin aan
fundamentele rechtsbeginselen die nog geen uitdrukking hebben gevonden in een ieder
verbindende verdragsbepaling. Allicht heeft hetzelfde te gelden voor toetsing van een wet in
formele zin aan de redelijkheid en billijkheid.
624 . Bordenexoneraties komen vaak voor in garderobes. Een bordje met de tekst 'de directie
aanvaardt geen aansprakelijkheid voor diefstal of verlies' is een bekend voorbeeld van een
bordenexoneratie.
192