PDF do pobrania - LV Zjazd Polskiego Towarzystwa Botanicznego

104 Piotr SIKORSKI i inni
Katedry Ochrony Środowiska SGGW). Zebrane dane wskazują, że parki i zieleńce
miejskie są obszarami szczególnie cennymi z botanicznego punktu widzenia,
ponadto stanowią zwykle izolowane w przestrzeni zabudowanej obszary roślinności,
stając się przez to ważnym miejscem koncentracji rodzimych gatunków
roślin (KONIJNENDIJK 2003).
Ochrona najcenniejszych parków i zieleńców odbywa się przez wyznaczanie
na ich powierzchni terenów chronionych (rezerwatów, obszarów chronionego
krajobrazu, obszarów Natura 2000) oraz przez odpowiednie zapisy planistyczne.
Dotyczy to terenów zieleni, w których zachowały się fragmenty naturalnych
powierzchni roślinności leśnej (Natolin, Łazienki, Morysin, Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy
Olszyna i Park SGGW) oraz powierzchni poddanych od kilkudziesięciu
lat naturalnej sukcesji (łęgi nadwiślańskie). W zdecydowanej większości
przypadków priorytetem w utrzymaniu parków i zieleńców są ich walory
kulturowe. Walory przyrodnicze są zwykle tylko uzupełnieniem. Dotyczy to
większości parków i zieleńców warszawskich zakładanych od podstaw na siedliskach
silnie modyfi kowanych w trakcie prac realizacyjnych (park Skaryszewski,
park Saski, park Pole Mokotowskie). Należy zgodzić się ze stwierdzeniem, że
wartościami, którymi należy się kierować przy konserwacji parków, są wszystkie
aspekty kulturowych i naturalnych walorów bez protegowania jednych kosztem
drugich (Burra Charter, 1999).
Park Skaryszewski – roślinność parków zakładanych
od podstaw
Park Skaryszewski im. Ignacego Paderewskiego jest uważany za najładniejszy
park w Warszawie (Życie Warszawy 19.12.2009). Jest przy tym stosunkowo
młody. Został założony w 1905 roku na terenie zalewanych łąk w dolinie
Wisły. Zaprojektowany jako park miejski w stylu krajobrazowym, posiada cechy
założeń obwodnicowych typowych dla końca XIX wieku, jak również modernistycznych
z XX wieku. Łączy w sobie tym samym elementy swobodne
i geometryczne. Charakterystyczną cechą parku są umiejętnie wkomponowane
w przestrzeń grupy drzew, co jest typowe dla założeń F. Szaniora. Pierwotnie
teren parku był płaski i monotonny. Projektant przekształcił go odpowiednio do
swojej koncepcji, wprowadzając sztuczne falistości i wzniesienia, połączone
z ciekawym układem sztucznych zbiorników wodnych (KOBENDZA 1930a).
Pierwszym etapem prac ziemnych było osuszanie i równanie łąki skaryszewskiej.
W 1906 roku część wschodnia terenu została podniesiona. Wzniesienia usypano
również w sąsiedztwie stawów oraz bram wjazdowych. Rok później posadzono