PDF do pobrania - LV Zjazd Polskiego Towarzystwa Botanicznego

z drzew stojących i założenie plantacji nasiennej
w specjalnie wybranym miejscu.
Profesor Kobendza przypuszczał, że
ze względu na wiek drzew i narażenie na
wiatry (od południa sąsiadowały pola,
z pozostałych stron młodniki) sosny nie
będą długo żyły. Podkreślał przy tym brak
odnowienia tego gatunku i zastanawiał się
nad dalszym losem drzewostanu.
Odpowiedzi na te pytania po 45 latach
dostarczają badania dendrometryczne wykonane
przez DOMINIAKA (1998). Większość
obszaru ochrony ścisłej (13 ha) zajmuje
wydzielenie z 200-letnią sosną. Jest to typowy
drzewostan dwupiętrowy, w którym
pod względem miąższości dominuje górne
piętro (81%), podczas gdy 2/3 liczby drzew
należy do dolnej warstwy. Wartości te świadczą
o niewielkim stopniu wymiany pokoleń
Ochrona fl ory i roślinności w Kampinoskim Parku Narodowym 85
Ryc. 10. „Masztowe” sosny kampinoskie
(fot. A. Otręba, 2008)
w drzewostanie. Jedynie w pojedynczych lukach dochodzi do intensywniejszego odnowienia.
O dobrej kondycji górnego piętra świadczy fakt, że 85% drzew ma zdrowe
korony. Podczas gdy w górnym piętrze dominuje sosna (88%), a dąb i brzoza jedynie
jej towarzyszą, to w dolnym jest odwrotnie. Gatunkiem panującym są tu dęby szypułkowy
i bezszypułkowy (82%), natomiast sosna stanowi 10% wszystkich drzew.
O marginalnej roli sosny w młodym pokoleniu świadczy fakt, że charakteryzowała
się największym odsetkiem drzew osłabionych i martwych. W wydzieleniu (3 ha),
położonym w zachodniej części obszaru ochrony ścisłej, drzewostan główny składa
się z sosny i dębu szypułkowego w wieku 220 lat. Tutaj proces rozpadu starego
drzewostanu i rozwój młodego pokolenia jest zdecydowanie bardziej zaawansowany.
Drzewa w górnym piętrze stanowią zaledwie 10% liczby, podczas gdy ich miąższość
wynosi 59%. Co trzecie drzewo z górnego piętra jest martwe lub obumierające.
W dolnym piętrze największą rolę odgrywają trzy gatunki: dęby (50%) i grab (41%),
a sosna ma udział znikomy (3%).
Starodrzew w „Narcie” był także przedmiotem badań pod kątem występowania
czyrenia sosnowego Phellinus pini (PIĘTKA i DOBROWOLSKA 2009). Huba ta
powoduje białą jamkowatą zgniliznę twardzieli, przez co uważana jest za groźny
patogen sosny. Jednocześnie otrzymała kategorię zagrożenia R (rzadkie) na „czerwonej
liście” grzybów wielkoowocnikowych w Polsce (ZARZYCKI i SZELĄG 2006),
co wynika z niedużej w kraju powierzchni starych drzewostanów sosnowych.
W obszarze ochrony ścisłej „Nart” owocniki czyrenia sosnowego zostały stwierdzo-