PDF do pobrania - LV Zjazd Polskiego Towarzystwa Botanicznego

Torfowisko Čepkeliai 437
Największe rozczłonkowanie dna torfowiska występuje w południowo-wschodniej
i wschodniej części (ryc. 4). Najgłębsze fragmenty ciążą ku dolinie Katry.
W północnej części dno jest płaskie i nachylone ku południowemu zachodowi.
Ryc. 4. Rzeźba dna torfowiska Čepkeliai (BECONIS i in. 1977): 1 – dno płaskie do 1 m głębokości,
2 – płaskie, słabo zróżnicowane dno do głębokości 2 m, 3 – obniżenia dna od 2 do 4 m, 4 – zagłębienia
dna od 4 do 6 m, 5 – wyspy mineralne
Torfowisko otaczają różnorodne formy rzeźby terenu (ilustr. 80): moreny
czołowe fazy leszczyńskiej ostatniego zlodowacenia, równiny morenowe i sandrowe,
moreny czołowe fazy poznańskiej, rynny wód lodowcowych fazy pomorskiej,
także pola wydmowe. Pagóry fazy leszczyńskiej występują na południowy
zachód i północny zachód od torfowiska. Przeważają tam pagórki piaszczystożwirowe
do 10 m wysokości, długości 200–300 m i szerokości do 100 m. Pagórki
fazy poznańskiej położone są po obu stronach rzeki Skroblus. U podnóża
pagórków rozpościera się rynna wód lodowcowych fazy pomorskiej, która drenowała
zbiorniki przylodowcowe. Brzegi zbiorników znajdują się na wysokości
150, 140, 135 m n.p.m. Wydmy otaczają torfowisko od północy i zachodu.
Główna część masywu zajęta jest przez zbiorowiska Sphagnum fuscum z dużą
ilością krzewinek, pośród których miejscami występują fragmenty z kompleksami
grzędowo-dolinkowymi. W północno-zachodniej i południowo-wschodniej
części występują zbiorowiska sosnowo-sfagnowe z dużą ilością wełnianki, a w
południowo zachodniej części – zbiorowiska eutrofi czne i mezotrofi czne (leśne
i otwarte).
W starszym holocenie, po spłynięciu wody z wielkiego jeziora przylodowcowego,
w obniżeniach pozostało 37 jezior (ryc. 5). Większość tych jezior była płytka,
stąd uległa zatorfi eniu już w okresie borealnym. Tylko dziewięć głębszych po-