PDF do pobrania - LV Zjazd Polskiego Towarzystwa Botanicznego

Zapis zmian roślinności zawarty w osadach wybranych torfowisk Puszczy Knyszyńskiej 303
rowiska serii torfowiskowej do czterech grup. Pierwsza z nich obejmuje zespoły
torfowiska wysokiego: mszar sosnowy Ledo-Sphagnetum magellanici Sukopp
1959 em. Neuhäusl 1969 i bór bagienny Vaccinio uliginosi-Pinetum Kleist 1929.
Grupa druga to zbiorowiska związane z torfowiskiem przejściowym leśnym:
świerczyna bagienna mszysta Sphagno-Piceetum typicum Polak. 1962 i bagienna
świerczyna paprociowa Sphagno-Piceetum thelypteridetosum Polak. 1962,
które są regionalnymi podzespołami borealnej świerczyny na torfi e Sphagno
girgensohnii-Piceetum Polak. 1962. Trzecia grupa zbiorowisk obejmuje zespoły
torfowiska przejściowego turzycowo-leśnego: bór mechowiskowy Carici chordorrhizae-Pinetum
Pałcz. 1975 i subborealna brzezina bagienna Thelypterido-
-Betuletum pubescentis Czerw. 1972 (= zbiorowisko Betula pubescens-Thelypteris
palustris Czerw. 1972). Czwarta, ostatnia grupa to zespoły torfowisk niskich:
łęg olszowo-świerkowy Piceo-Alnetum Sokoł. 1980 (= Sphagno squarrosi-Alnetum
Sol.-Górn. (1975)1987), łęg wiązowo-jesionowy Ficario-Ulmetum minoris
Knapp 1942 em. J. Mat. 1976, łęg jesionowo-olszowy Circaeo-Alnetum Oberd.
1953 (= Fraxino-Alnetum W. Mat. 1952) i ols Carici elongatae-Alnetum Koch
1926 (= ols porzeczkowy Ribeso nigri-Alnetum Sol.-Górn. (1975)1987).
W Puszczy Knyszyńskiej istnieją także niewielkie fragmenty siedlisk bardzo
silnie uwodnionych, na których ukształtowały się naturalne zespoły turzycowe
i ziołoroślowe. Należy tu wymienić Caricetum elatae Koch 1926, Caricetum rostraae
Rübel 1912, Iridetum pseudacori Eggler 1933, Scirpetum sylvatici Ralski
1931 czy też Cardamino-Chrysosplenietum Maas 1959 (= zbiorowisko Cardamine
amara-Chrysosplenium alternifolium Oberd. 1977).
Puszcza wyróżnia się spośród innych kompleksów leśnych wybitnym charakterem
borealnym, a także współistnieniem zbiorowisk roślinnych subborealnych
i zbiorowisk mających optimum występowania w Europie Środkowej
oraz na południowym wschodzie. Stąd wiele gatunków, a także zespołów roślinnych
ma na tym terenie granice swojego zasięgu geografi cznego. Puszcza, jako
jedyny obszar w Europie Środkowej, jest zbliżona do typowych krajobrazów
południowo-zachodniej tajgi. Do zbiorowisk leśnych o wyraźnie zaznaczonych
cechach borealnych należą: bór bagienny, bór mechowiskowy, świerczyna bagienna
mszysta, subborealna brzezina bagienna, bór iglasty świeży, bór mieszany
wielogatunkowy, łęg olszowo-świerkowy oraz jegiel Querco-Piceetum (W. Mat.
1952) W. Mat. et Polak. 1955, czyli dębowo-świerkowy bór mieszany wilgotny.
Należy tu także wymienić grud świerkowy Tilio-Piceetum Czerw. 1973, będący
przedstawicielem eutrofi cznych subborealnych lasów środkowej tajgi, mający
postać grądu występującego poza zasięgiem graba. W Puszczy Knyszyńskiej jest
to zatem zbiorowisko azonalne.
Zasadniczy trzon fl ory Puszczy Knyszyńskiej stanowią gatunki należące do
elementu holarktycznego, z czego ponad 95% stanowią podelementy: cyrkum-