PDF do pobrania - LV Zjazd Polskiego Towarzystwa Botanicznego

GŁÓWNE ETAPY ZMIAN ROŚLINNOŚCI
WYSOCZYZNY BIAŁOSTOCKIEJ
W GÓRNYM PLEJSTOCENIE
Mirosława KUPRYJANOWICZ, Danuta DRZYMULSKA
Zakład Botaniki, Instytut Biologii, Uniwersytet w Białymstoku, ul. Świerkowa 20b, 15-950 Białystok;
m.kupryjanowicz@uwb.edu.pl; d.drzymulska@uwb.edu.pl
Słowa kluczowe: sukcesja roślinności, interglacjał eemski, vistulian, holocen, północne
Podlasie, analiza pyłkowa, analiza szczątków makroskopowych, skład botaniczny torfu
Ogólna charakterystyka regionu
W podziale fi zyczno-geografi cznym Polski Wysoczyzna Białostocka wydzielana
jest jako osobny mezoregion (ryc. 1), który leży w obrębie makroregionu Niziny
Północnopodlaskiej, zaliczanego do podprowincji Wysoczyzn Podlasko-Białoruskich,
należącej do prowincji Niżu Zachodniorosyjskiego (KONDRACKI 1994).
Wysoczyznę Białostocką cechuje bardzo urozmaicona rzeźba terenu,
a szerokie, zatorfi one doliny Supraśli i Brzozówki rozczłonkowują jej obszar na
mniejsze jednostki regionalne rangi mikroregionów: Nieckę Gródecko-Michałowską,
Pagórki Nadświsłockie, Białostocką Strefę Puszczańską, Nieckę Knyszyńską,
Wysoczyznę Goniądzką i Wysoczyznę Suchowolsko-Janowską.
Rzeźba terenu Wysoczyzny Białostockiej ukształtowała się podczas deglacjacji
stadiału Mławy zlodowacenia Warty (KONDRACKI i PIETKIEWICZ 1967; MOJ-
SKI 1972; MUSIAŁ 1992). Deglacjacja ta miała charakter arealny i była równoczesna
na całym obszarze Wysoczyzny (MUSIAŁ 1992). Zlodowacenie Wisły nie
dotarło na obszar Wysoczyzny Białostockiej. Jego maksymalny zasięg przebiegał
nieco na północ od tego regionu (LINDNER i MARKS 1995; KRZYWICKI 2002).
Pod względem klimatycznym Wysoczyzna Białostocka lokowana jest w regionie
Mazursko-Podlaskim (WOŚ 1996) lub Podlaskim (GÓRNIAK 2000). Jest to jeden
z najzimniejszych rejonów Polski. Panuje tu klimat umiarkowany przejściowy,
jednak ostatnie badania klimatologiczne wskazują na zaznaczający się obok kontynentalizmu
termicznego, słabo oceaniczny reżim opadowy, łagodzący kontynentalizm
klimatu (GÓRNIAK 1999). Obszar ten charakteryzuje długa zima (110
dni) i długie lato (90 dni), natomiast przejściowe pory roku są krótsze niż w Polsce
Centralnej i Zachodniej. Średnia temperatura roczna jest tu stosunkowo niska
i wynosi 7 o C, jednak roczna amplituda temperatury osiąga nawet 22 o C – lato