PDF do pobrania - LV Zjazd Polskiego Towarzystwa Botanicznego

58 Marek FERCHMIN
Sytuację przyrodniczą zaistniałą na obszarze między Truskawiem, Pociechą
a Cmentarzem Palmiry można przyjąć jako obiekt modelowy, wręcz poligon fi -
tosocjologiczny optymalny do opracowania klucza do rozpoznawania i kartowania
roślinności Puszczy. Nie przypadkiem przez znakomitą część tego obszaru
prowadziła pierwsza w Puszczy Kampinoskiej i w Polsce przyrodnicza ścieżka
dydaktyczna „Wokół Niepustu” (FERCHMIN 1974, 1976). Do najciekawszych
obiektów tego terenu należy zaliczyć opisane poniżej.
Uroczysko Paśniki (około 50 ha) charakteryzuje się zróżnicowaną mozaiką
zbiorowisk łąkowych, szuwarowych, leśnych i zaroślowych. Antropogeniczny
kompleks łąk i pastwisk uległ modyfi kacji od ustanowienia tu ochrony ścisłej
w 1980 roku. Rozpoczął się intensywny proces naturalnej sukcesji lasu.
Zarastaniu skutecznie jednak opierają się szuwary wielkoturzycowe Magnocaricion
(ilustr. 6). Nadal trwają tu, wraz ze swymi zespołami, m.in.: turzyca
błotna Carex acutiformis, turzyca sztywna C. elata, turzyca tunikowa C. appropinquata
i mozga trzcinowata Phalaris arundinacea, a ponadto kosaciec żółty
Iris pseudacorus, jaskier wielki Ranunculus lingua, gorysz błotny Peucedanum
palustre, tarczyca pospolita Scutellaria galericulata, ostrożeń lancetowaty Cirsium
vulgare.
Wzdłuż kanału melioracyjnego są usytuowane szuwary właściwe ze związku
Phragmition, równie oporne na sukcesję lasu. Wkroczyły tu tylko pojedyncze
drzewa olszy czarnej Alnus glutinosa i wierzby laurowej Salix pentandra,
a między nimi pozostały płaty charakterystycznych gatunków: trzciny pospolitej
Phragmites australis, rzepichy ziemnowodnej Rorippa amphibia, szczawiu lancetowatego
Rumex hydrolapathum, marka szerokolistnego Sium latifolium, pałki
szerokolistnej Typha latifolia.
Najbogatsze fl orystycznie i najbardziej labilne okazały się łąki o różnej
wilgotności z klasy Molinio-Arrhenatheretea. Zagrożone zostały gatunki charakterystyczne:
rajgras wyniosły Arrhenatherum elatius, dzwonek rozpierzchły
Campanula patula, bodziszek łąkowy Geranium pratense, drżączka średnia
Briza media, szczaw rozpierzchły Rumex thyrsifl orus, dzięgiel leśny Angelica
sylvestris, krwiściąg lekarski Sanguisorba offi cinalis, rutewka żółta Thalictrum
fl avum, groszek żółty Lathyrus pratensis, podkolan biały Platanthera bifolia,
czarcikęs łąkowy Succisa pratensis, czarcikęsik Kluka Succisella infl exa, goryczka
wąskolistna Gentiana pneumonanthe, goździk pyszny Dianthus superbus,
a nawet jaskier ostry Ranunculus acris i wiele innych. To właśnie z ich powodu
okazała się konieczna rezygnacja z ochrony ścisłej i wprowadzenie ochrony
czynnej przez koszenie, co nastąpiło w ramach planu ochrony KPN zatwierdzonego
w 1997 roku. Corocznym koszeniem objęto około 2 ha łąki świeżej, czego
pozytywne efekty są widoczne. Przy okazji odsłonięto także grupy i pojedyncze
egzemplarze jałowca pospolitego Juniperus communis, który występuje na Paśnikach
w wielu formach pokrojowych.