PDF do pobrania - LV Zjazd Polskiego Towarzystwa Botanicznego

306 Danuta DRZYMULSKA, Mirosława KUPRYJANOWICZ
na fazę osadniczą II, wiązaną z osadnictwem schyłku neolitu i starszą połową
epoki brązu. Najwyraźniej zaznaczoną fazą zasiedleń prehistorycznych przed
wczesnym średniowieczem jest w zapisie pyłkowym faza III, którą można korelować
z kulturą łużycką. Na fazę tę przypadał początek gospodarki pastwiskowej
w badanym terenie. Palinologiczna faza osadnicza IV odpowiadała przypuszczalnie
okresowi wpływów rzymskich. Jej zapis pyłkowy rejestruje początek
uprawy żyta. Faza V to zmiany osadnictwa, zaczynające się od wczesnego średniowiecza,
a wydzielone w niej podfazy odpowiadają kolejnym etapom kolonizacji
Puszczy Knyszyńskiej.
Torfowisko Taboły
Ogólna charakterystyka obiektu
Torfowisko Taboły (Wały) położone jest w północnej części Puszczy Knyszyńskiej,
nieopodal miejscowości Czarna Białostocka. Zajmuje basen wytopiskowy
długości 3500 m i szerokości ponad 1500 m. Torfowisko jest ulokowane w przykrawędziowej
partii obniżenia w dolinie rzeki Sokołdy.
Jak wynika z mapy rzeźby glacjalnej Północnego Podlasia (MUSIAŁ 1992),
od strony północno-zachodniej i zachodniej do wytopiska Taboły przylegają
wały kemowe. Między nimi, a także na północy, wschodzie i południu, występują
liczne wzgórza i pagórki kemów późniejszych.
Według OKRUSZKI (1995), torfowisko Taboły posiada soligeniczny typ zasilania.
Natomiast CZERWIŃSKI (informacja ustna) skłania się ku istnieniu kilku typów
zasilania w obrębie tego rozległego masywu torfowego. Obecność okrajka
olsowego można wiązać ze spływem powierzchniowym z przyległych tarasów
kemowych. Nie jest także wykluczony wpływ wysokich stanów wody w Sokołdzie
na uwodnienie zwłaszcza północnej partii torfowiska.
Roślinność torfowiska Taboły była przedmiotem badań ŻARSKIEJ (1993)
i CZERWIŃSKIEGO (1995 – informacja ustna). Reprezentowane są tu głównie zbiorowiska
roślinne serii torfowiskowej. Na północnych obrzeżach znajdują się
wąskie pasma szeroko rozumianego olsu Carici elongatae-Alnetum Koch 1926
(= ols torfowcowi Sphagnosquarrosi-Alnetum Sol.-Górn. (1975) 1987 + ols porzeczkowy
Ribeso nigri-Alnetum Sol.-Górn. (1975) 1987). Dominuje tam jednakże
subborealna brzezina bagienna Thelypteridi-Betuletum pubescentis Czerw.
1972 (= zbiorowisko Betula pubescens-Thelypteris palustris Czerw. 1972).
W centrum złoża pojawia się borealna świerczyna na torfi e Sphagno girgensohnii-Piceetum
Polak. 1962.