PDF do pobrania - LV Zjazd Polskiego Towarzystwa Botanicznego

310 Danuta DRZYMULSKA, Mirosława KUPRYJANOWICZ
Torfowisko Kładkowe Bagno
Ogólna charakterystyka obiektu
Kładkowe Bagno położone jest w północnym rejonie Puszczy Knyszyńskiej, tuż
przy południowym krańcu złoża Toboły. Tworzą je dwa obiekty zajmujące oddzielne
niecki wytopiskowe, połączone ze sobą wąskim przesmykiem o niewielkiej
miąższości torfu (30 cm). Powierzchnia łączna torfowiska wynosi około 40
ha. W otoczeniu znajdują się liczne wzgórza i pagórki kemów, a dalej w kierunku
wschodnim – także wały kemowe (MUSIAŁ 1992).
Obie niecki wytopiskowe porasta bór bagienny Vaccinio uliginosi-Pinetum
Kleist 1929, znajdujący się w końcowej fazie sukcesji (CZERWIŃSKI – informacja
ustna). Za MATUSZKIEWICZEM (2001), zbiorowisko to można przypisać do podzespołu
boru bagiennego typowego Vaccinio uliginosi-Pinetum typicum oraz zaklasyfi
kować jako odmianę śródlądową, pododmianę subborealną.
Kładkowe Bagno jest unikatowym w skali Puszczy Knyszyńskiej torfowiskiem
wysokim o ombrogenicznym typie zasilania.
Badania paleobotaniczne
Torf i osad jeziorny pobrano w postaci 11 rdzeni, układających się w 2 transekty.
Zidentyfi kowano w osadach szczątki 52 taksonów roślinnych różnej rangi,
w tym mchy obecnie niewystępujące na obszarze Puszczy Knyszyńskiej: torfowce
– wklęsłolistny Sphagnum platyphyllum, centralny S. centrale, wąskolistny
S. angustifoilum i warnstorfi a pływająca Warnstorfi a fl uitans.
Akumulacja osadów biogenicznych rozpoczęła się w Kładkowym Bagnie
w późnym glacjale (10 460 ±40 BP). Miało to miejsce w basenie południowym,
w rejonie odwiertu KBV (ilustr. 55). Na podłożu mineralnym zaczął się tam odkładać
torf wysoki z wełnianką pochwowatą Eriophorum vaginatum. Jednak
w wyniku nasilonych procesów wytopiskowych w młodszym dryasie nastąpiło
zatopienie świeżo uformowanego torfowiska i powstanie zbiornika wodnego.
Występowanie torfu podściełającego osad jeziorny w spągu torfowiska znane
jest np. z Pradoliny Biebrzy (OŚWIT i ŻUREK 1981). Zanik jeziorka nastąpił na
początku okresu borealnego (8120 ±40 BP), co może być związane z obniżeniem
poziomu wody w jeziorach i torfowiskach Polski Północnej od drugiej
połowy okresu preborealnego aż do początku okresu atlantyckiego (RALSKA-
-JASIEWICZOWA i STARKEL 1988). Lądowienie zbiornika wodnego związane było
z pojawieniem się pływających mat, porośniętych roślinnością w typie współczesnego
zbiorowiska turzycowego Caricetum rostratae calliergonosum Rübel
1912 (DRZYMULSKA 2006a).