PDF do pobrania - LV Zjazd Polskiego Towarzystwa Botanicznego

28 Dan WOŁKOWYCKI
w Europie stanowisku (GRUŻEWSKA, WOŁKOWYCKI – materiały niepublikowane),
a gdzie Waga ...r. 1837 rzadki ten gatunek znalazł.
Dane z „Flory” J. Wagi często przytacza ROSTAFIŃSKI (1872), choć niekiedy,
jak się wydaje, nieściśle interpretuje oryginalne lokalizacje, podając np. stanowisko
Groenlandia densa (pod Potamogeton densus) w Augustowie1 , podczas
gdy u Wagi zapisano ogólnie ...w Sandomir. Augustow. [skiem – dop. D.W.].
Przypomnijmy, że istniejące do 1837 roku województwo augustowskie sięgało
od Kalwarii, Mariampola i Sejn po okolice Tykocina i Łomży. Z drugiej
jednak strony Rostafi ński w podziękowaniach zamieszczonych we wstępie do
„Prodromus” pisał, że Wadze ...zawdzięcza bardzo interesujące uwagi na temat
całego terenu, a w szczególności jego części północnej, co może sugerować, że
u schyłku życia autor „Flory polskiej” przekazał mu także informacje wcześniej
niepublikowane.
Wielkie zasługi dla poznania szaty roślinnej wschodniego Mazowsza, Podlasia,
Suwalszczyzny i zachodniej Litwy oddał W.B. Jastrzębowski (1799–1882),
profesor Instytutu Rolniczo-Leśnego w Marymoncie i założyciel Zakładu Praktyki
Leśnej w Feliksowie koło Broku nad Bugiem. Efektem wypraw organizowanych
przezeń wraz z wykładowcami i młodzieżą szkół warszawskich w różne
okolice kraju był zielnik obejmujący 1150 gatunków roślin, złożony w latach
1829–1830 na Wydziale Umiejętności Towarzystwa Przyjaciół Nauk, który później
trafi ł do zbiorów Uniwersytetu Warszawskiego.
W latach dwudziestych XIX wieku do Puszczy Białowieskiej zawitał S. Batys
Gorski (1802–1864), ...raz w roku 1823 przez tygodni dwa, drugi raz w roku
1826 przez tygodni dziesięć, czego efektem był artykuł „O roślinach Zubrom
upodobanych, jakoteż innych w puszczy Białowiezkiey” (1829). Był on uczniem
i współpracownikiem prof. J. Wolfganga (1776–1859), zarządzał Wileńskim
Ogrodem Botanicznym, wykładał na Uniwersytecie Wileńskim, a po jego
zamknięciu w Akademii Medyko-Chirurgicznej (HRYNIEWIECKI 1933; GRĘBECKA
1988; KÖHLER 1996). Gorski herboryzował także w innych częściach obecnego
województwa podlaskiego i Litwy, m.in. w okolicach Białegostoku. Jego rękopisy,
takie jak „Enumeratio plantarum, quas excursionibus Anno 1826 mensibus
Julio et Augusto susceptis collegit Stanislaus Górski”, który zawierał spis 202
gatunków nie tylko z Puszczy Białowieskiej, ale i z innych miejscowości dawnej
guberni grodzieńskiej, wykorzystał bezceremonialnie, bez podania źródła,
EICHWALD (1830; por. PACZOSKI 1896, 1900b; HRYNIEWIECKI 1933; MOWSZOWICZ
1959), który sam botanikiem nie był.
1
Dla tego gatunku to właśnie lokalizacja w interpretacji Rostafi ńskiego trafi ła do ATPOL [Atlas rozmieszczenia...
2001].