PDF do pobrania - LV Zjazd Polskiego Towarzystwa Botanicznego

304 Danuta DRZYMULSKA, Mirosława KUPRYJANOWICZ
borealny, eurosyberyjski i środkowoeuropejski. Pierwszy, najliczniejszy podelement
reprezentują m.in.: świerk pospolity Picea abies, borówka czernica Vaccinium
myrtillus, gruszyczka okrągłolistna Pyrola rotundifolia, bagno zwyczajne
Ledum palustre, rosiczka okrągłolistna Drosera rotundifolia, turzyce – nitkowata
Carex lasiocarpa i strunowa C. chordorrhiza.
Puszcza Knyszyńska jest jednym z najcenniejszych i najmniej zniszczonych
kompleksów leśnych w Polsce. Jest on chroniony jako Park Krajobrazowy Puszczy
Knyszyńskiej im. Prof. Witolda Sławińskiego, na który przypada 73 095 ha.
Pozostałą część obszaru puszczańskiego (50 405 ha) stanowi jego otulina.
Torfowisko Machnacz
Ogólna charakterystyka obiektu
Torfowisko Machnacz leży w północnej części Puszczy Knyszyńskiej, w odległości
około 4 km na północ od miejscowości Czarna Białostocka. Zajmuje ono
dwa obszerne zagłębienia wytopiskowe, oddzielone od siebie pasmem pagórków
kemowych (ŻUREK 1990, 1992; MUSIAŁ 1992). Dna zagłębień sięgają 146–147 m
n.p.m., a ich brzegi oscylują wokół 150 m n.p.m.
Południowa część torfowiska ma powierzchnię 68 ha. Jego zlewnia obejmuje
około 158 ha. Powierzchnia północnej części torfowiska wynosi 55 ha, a jej
zlewni około 290 ha. Obydwie części torfowiska mają wspólne lustro wody. Typ
zasilania południowej części określany jest jako ombrogeniczno-topogeniczny,
a północnej jako topogeniczny (ŻUREK 1990).
Obszar obydwu części torfowiska zajmują leśne zespoły hydrogeniczne
(ryc. 1).
Badania paleobotaniczne
Materiał do badań paleobotanicznych pochodził z czterech profi li – trzy
z nich (Machnacz I, Machnacz II i Machnacz III) zlokalizowane były na torfowisku
południowym, czwarte (Machnacz IV) na torfowisku północnym (ryc. 1).
Badania palinologiczne i analiza makroskopowych szczątków roślinnych
pozwoliła odtworzyć zmiany roślinności i klimatu rejonu torfowisk Machnacz
w pooptymalnej, młodszej części interglacjału eemskiego, podczas ostatniego
zlodowacenia i w holocenie. Był to pierwszy na Wysoczyźnie Białostockiej
zbiornik sedymentacyjny, w którym opisano występowanie eemskiej serii jeziorno-bagiennej
w superpozycji do serii holoceńskiej (KUPRYJANOWICZ 1991,
1994).