PDF do pobrania - LV Zjazd Polskiego Towarzystwa Botanicznego

294 Mirosława KUPRYJANOWICZ, Danuta DRZYMULSKA
takiej korelacji. Jak się wydaje, bez oznaczenia bezwzględnego wieku osadów
reprezentujących przynajmniej te interstadiały zarejestrowane w Dzierniakowie,
których zapis jest najbardziej rozwinięty, ostateczne rozstrzygnięcie kwestii korelacji
nie będzie prawdopodobnie możliwe.
W ciepłych okresach interstadialnych wczesnego vistulianu rozwijały się
borealne lasy sosnowo-brzozowe, a w plenivistulianie półotwarte zbiorowiska
typu lasostepu czy lasotundry. W zimnych okresach stadialnych rozprzestrzeniała
się tundra lub zbiorowiska o charakterze zimnego stepu.
Dotychczas ciągle jeszcze nie zakończono analizy stropowej części plenivistuliańskiego
odcinka profi lu z Dzierniakowa (głębokość 7,0–5,0 m). Na podstawie
litologii i wstępnej analizy pyłkowej można jednak z dość dużą dozą prawdopodobieństwa
wnioskować, że może on zawierać zapis zmian środowiska aż
do maksymalnej fazy vistulianu.
Dla odtworzenia zmian środowiska podczas wczesnego vistulianu ogromne
znaczenie ma także profi l MI z Machnacza (zawiera zapis pyłkowy do interstadiału
glinde) oraz profi l z Solnik (zawiera zapis pyłkowy do początku drugiego
stadiału wczesnego vistulianu). Szczególnie rozbudowany jest w tych profi lach
zapis poziomów, które korelowane są z interstadiałem brørup sensu lato. Dość
wysoka rozdzielczość analizy pyłkowej w tych odcinkach profi li, wynikająca
ze stosunkowo dużej miąższości osadów, pozwoliła na dokładną rekonstrukcję
zmian roślinności i klimatu tego okresu, która potwierdziła istnienie zarejestrowanej
w profi lu Dzierniakowa zimnej oscylacji klimatu między interstadiałami
amersfoort i brørup sensu stricte. Podobne ochłodzenie zanotowano ostatnio
także w profi lu z Horoszek Dużych na południowym Podlasiu (GRANOSZEWSKI
2003).
Późny glacjał zlodowacenia Wisły reprezentują osady występujące w badanych
profi lach poniżej osadów holoceńskich i tworzące wraz z nimi ciągłą serię
bagienno-jeziorną (np. KUPRYJANOWICZ 1991, 2000, 2004; GĄSIOROWSKI i KUPRY-
JANOWICZ 2009). Najbardziej rozwinięty zapis zmian roślinności zachodzących
na Wysoczyźnie Białostockiej podczas późnego glacjału vistulianu zawiera profi l
z Machnacza (KUPRYJANOWICZ 1991, 1994). Okres ten jest ponadto dość dobrze
reprezentowany w profi lach z Kładkowego Bagna (KUPRYJANOWICZ 2004) i Starych
Bieli (KUPRYJANOWICZ 2000; GĄSIOROWSKI i KUPRYJANOWICZ 2009). Dotychczas
zbadane osady późnoglacjalne z Wysoczyzny Białostockiej nie pozwalają
jednak na w pełni syntetyczny opis rozwoju roślinności w tym okresie. Problematyka
ta jest przedmiotem dalszych badań.
Pierwsze w czasie późnego glacjału ocieplenie, odpowiadające prawdopodobnie
interstadiałowi bølling, charakteryzowało się rozwojem luźnych lasów
sosnowo-brzozowych. W starszym dryasie lasy te wycofały się z obszaru
Wysoczyzny Białostockiej, a ich miejsce zajęła tundra krzewinkowa. Allerød