PDF do pobrania - LV Zjazd Polskiego Towarzystwa Botanicznego

42 Anna ANDRZEJEWSKA i inni
Ze względu na walory przyrodnicze, kulturowe i społeczne Kampinoski
Park Narodowy wraz z otuliną został w 2000 roku uznany za Rezerwat Biosfery
UNESCO MaB „Puszcza Kampinoska”. W 2004 roku główny kompleks parku
wszedł w skład Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 (PLC 140001).
Budowa geologiczna, ukształtowanie terenu i gleby
Teren Puszczy Kampinoskiej, w porównaniu do sąsiednich obszarów równinnych,
charakteryzuje się dużym zróżnicowaniem morfologicznym powierzchni.
Ukształtowanie powierzchni Parku ma budowę pasową. Posuwając się z północy
na południe, można wyodrębnić: współczesne koryto Wisły w międzywalu, tarasy
zalewowe Wisły, północny pas wydmowy, północny pas bagienny (dolina
Łasicy), południowy pas wydmowy, południowy pas bagienny, skarpę pradoliny
Wisły i Równinę Błońską. Najwyżej położony punkt znajduje się w okolicy Opalenia,
przy wschodniej granicy Parku (106,6 m n.p.m.), a najniżej – w zachodniej
części północnego pasa bagiennego (68,1 m n.p.m.), przy czym deniwelacje
osiągają tu do 30 m wysokości względnej.
Najgłębsze wiercenia geologiczne na obszarze KPN i w najbliższej okolicy
(Czerwińsk 259 m p.p.t., Lipków 290 m p.p.t., Granica 243 m p.p.t.) dochodzą
do osadów kredy górnej (mastrycht). Osady te wykształcone są w postaci margli
i mułowców (SIKORSKA-MAYKOWSKA 1995). W paleogenie osadziły się tu morskie
piaski i żwiry glaukonitowe o miąższości 60–90 m (oligocen). W neogenie
w lądowych zbiornikach wodnych osadziły się piaski, iły i mułki, przewarstwione
pokładami węgla. W spągu osadów czwartorzędowych Mazowsza występuje
miąższa seria tzw. iłów pstrych (górny miocen, pliocen). Powierzchnia stropowa
pliocenu jest silnie zróżnicowana, gdyż miejscami została wtórnie wyniesiona
przez procesy glacitektoniczne.
Na terenie Puszczy Kampinoskiej nie zachowały się osady preglacjału oraz
zlodowacenia Narwi i interglacjału kromerskiego, dobrze wykształcone na terenie
Warszawy (MORAWSKI 1980; SARNACKA 1992). Jako najstarsze występują tu
gliny zwałowe zlodowaceń Nidy, Sanu 1 i Sanu 2. Gliny zwałowe zlodowaceń
Odry i Warty zalegają blisko powierzchni terenu na Równinie Łowicko-Błońskiej
i są rozcięte erozyjnie, zwłaszcza w strefi e krawędziowej równiny, w wyniku
intensywnej erozji w interglacjale eemskim (SIKORSKA-MAYKOWSKA 1995).
W czasie zlodowacenia Wisły na dnie Kotliny Warszawskiej utworzyło się
zastoisko, w którym osadziły się zwięzłe iły warwowe, budujące część Równiny
Łowicko-Błońskiej. W okresie późniejszym iły te zostały przykryte cienką
warstwą utworów pyłowych (MORAWSKI 1980). W czasie maksimum transgresji
zlodowacenia Wisły utwory zastoiskowe zostały w dużej części wyerodowane.