PDF do pobrania - LV Zjazd Polskiego Towarzystwa Botanicznego

180 Marek WIERZBA i inni
Przewozu Nurskiego (WIERZBA i in. 2008a). Jest to obecnie najdalej na północny
wschód wysunięte stanowisko tej rośliny w Polsce. Razem z licznie występującymi
osobnikami salwinii w bużysku tym obecna jest też wolffi a bezkorzeniowa
Wolffi a arrhiza.
Na wynurzanych i przesychających okresowo brzegach lokują się mniej
okazałe szuwary zdominowane przez turzyce i niższą roślinność bagienną, jak:
kosaciec żółty Iris pseudacorus, skrzyp bagienny Equisetum fl uriatile czy tatarak.
Za turzycowiskami, w modelowym układzie stref roślinnych w siedliskach
z wysokim poziomem wód gruntowych, lokować się mogą także fi tocenozy torfowisk
niskich z klasy Scheuchzerio-Caricetea nigrae. W dolinie Bugu są to
często zasobne w związki wapnia torfowiska zalewowe przypominające opisany
z terenów górskich zespół Valeriano-Caricetum fl avae.
Roślinność zaroślowa i leśna
Utrwalone aluwia rzeczne, pozostające pod wpływem cyklicznych zalewów rzeki,
opanowały zarośla wiklinowisk zespołu Salicetum triandro-viminalis. Czynnikiem
warunkującym trwanie formacji krzewiastych jest regularny spływ kry,
niszczącej okazy drzew i grubszych krzewów, niemogących ugiąć się pod jej
naporem (BORYSIAK 1994; MATUSZKIEWICZ 2001). „Wikliny nadrzeczne” występują
powszechnie, nie tylko wzdłuż koryta Bugu, ale także w całym zalewowym
obszarze doliny. W tym drugim przypadku stanowią one zbiorowisko zastępcze
i wskazują miejsca podlegające spontanicznej sukcesji roślinnej po zaprzestaniu
koszenia łąk i zaniechaniu wypasu terenów zalewowych (MARCINIUK i in. 2001;
GŁOWACKI i in. 2002c).
Na obrzeżu zarośli wierzbowych rozrastają się pnącza, takie jak: kielisznik
zaroślowy Calystegia sepium, chmiel zwyczajny Humulus lupulus, jeżyna popielica
Rubus caesius, różne gatunki pasożytniczych kanianek Cuscuta sp. i inne
gatunki, tworzące tzw. zbiorowiska welonowe z rzędu Convolvuletalia sepium.
Zbiorowiskami leśnymi, dominującymi w zalewowym obszarze doliny Podlaskiego
Przełomu Bugu, są łęgi – wierzbowy Salicetum albo-fragilis R.Tx. 1955
(ilustr. 30) i topolowy Populetum albae Br.-Bl. 1931. Zajmują one wyniesione
w różnym stopniu nad poziom rzeki tarasy zalewowe. Występują obecnie najczęściej
w postaci wąskich, przerywanych pasów zadrzewień wzdłuż koryta
Bugu, jak również porastają znajdujące się w nim wyspy (ilustr. 31). Większe,
dobrze zachowane powierzchnie zalewowych łęgów nadrzecznych z klasy Salicetea
purpureae, z dojrzałymi drzewostanami tworzonymi przez wierzby i topole,
odnaleźć można już tylko w nielicznych miejscach. Do takich należą m.in.
zakole Bugu koło Janowa Podlaskiego oraz teren w okolicach Nepli i Starczewic
(MARCINIUK i in. 2002). W miejscach tych obecne są również płaty rzadko spo-