PDF do pobrania - LV Zjazd Polskiego Towarzystwa Botanicznego

272 Dan WOŁKOWYCKI
Ochrona przyrody
Od niedawna niemal cała dolina Narwi na obszarze województwa podlaskiego
objęta jest różnymi formami ochrony przyrody. Zabagniony odcinek doliny
o anastomozującym korycie (ilustr. 44) chroniony jest w granicach Narwiańskiego
Parku Narodowego z siedzibą w Kurowie i jednocześnie ostoi Natura
2000 – „Narwiańskie Bagna” (PLH 200002) i „Bagienna Dolina Narwi” (PLB
200001). Inne części doliny znajdują się w obszarach „Ostoi w Dolinie Górnej
Narwi” (PLH 200010), „Doliny Biebrzy” (PLH 200008) oraz „Przełomowej Doliny
Narwi” (PLH 200003). Centralną część tego ostatniego zajmuje Łomżyński
Park Krajobrazowy Doliny Narwi. W celu zachowania siedlisk i populacji ptaków
wyznaczono kolejne ostoje – „Dolinę Górnej Narwi” (PLB 200007), „Bagno
Wizna” (PLB 200005) i „Dolinę Dolnej Narwi” (PLB 140014). Najlepiej zachowane
lasy łęgowe, grądy oraz fragmenty dąbrów świetlistych chronione są
w rezerwatach: Kalinowo, Rycerski Kierz i Wielki Dział w okolicach Łomży.
Zniszczeniu torfowisk soligenicznych nie zapobiegło niestety utworzenie rezerwatów
Bagno Wizna I i II (KOŁOS 2004).
W dolinie Narwi odnotowano obecność 18 typów siedlisk wymienionych
w Załączniku do tzw. dyrektywy siedliskowej. Wiele z nich występuje w postaci
reprezentatywnych, doskonale zachowanych i wielkopowierzchniowych płatów.
W północno-wschodniej Polsce dolina Narwi pełni kluczową rolę przede wszystkim
jako ostoja różnego typu łąk oraz muraw – zarówno szczotlichowych, występujących
na wydmach (kod 2330), ciepłolubnych napiaskowych (kod 6120),
kserotermicznych (kod 6110), jak i bliźniczkowych (kod 6230), a także zarośli
jałowcowych (kod 5130). Występuje tu także 30 gatunków uwzględnionych
w „Polskiej czerwonej księdze roślin” (2001) i/lub na „czerwonej liście” roślin
zagrożonych (ZARZYCKI i SZELĄG 1992), m.in. uważane do niedawna za wymarłe
w kraju storczyk cuchnący Orchis coriophora (ilustr. 52) – GŁOWACKI i in. (2004),
i pszeniec grzebieniasty (ilustr. 53). Na skrajach borów świeżych, porastających
wydmy, występuje sasanka otwarta Pulsatilla patens, potwierdzenia wymagają
stanowiska leńca bezpodkwiatkowego Thesium ebracteatum, a skalnica torfowiska
Saxifraga hirculus niestety już tu wymarła (tab. 1).