PDF do pobrania - LV Zjazd Polskiego Towarzystwa Botanicznego

74 Anna OTRĘBA i inni
Leszno, w pobliżu osady Roztoka. Występowała obfi cie na przestrzeni około
2 ha, szczególnie w miejscach prześwietlonych. Kwitła intensywnie, owocowała,
lecz tak liczne jej rozprzestrzenienie autor wiązał z rozmnażaniem przez odrośla
korzeniowe. Wcześniej w Polsce wiśnia kwaśna była wykazywana w okolicach
Lublina przez W. Jastrzębowskiego, a następnie przez W. Szafera. Stanowisko
w Puszczy Kampinoskiej było drugim znanym w kraju. Trzecie odnaleziono później
koło Białegostoku. Kobendza uznał występowanie wiśni w Roztoce za naturalne,
a obecność tego południowoeuropejskiego gatunku tłumaczył wędrówkami
roślin po ostatnim zlodowaceniu. Zwracał uwagę na odmienny charakter
warunków glebowych, w jakich występuje wisienka w Puszczy. W przeciwieństwie
do lessów na Lubelszczyźnie wiśnia rośnie tu na piaskach wydmowych.
W 1947 roku w czasopiśmie „Chrońmy przyrodę ojczystą” opublikował projekt
utworzenia rezerwatu dla ochrony tego unikatowego stanowiska (KOBEN-
DZA 1947a). Rezerwat pod nazwą „Roztoka”, o powierzchni 8,54 ha, powstał
w 1949 roku. Pomimo tego, kilka lat później, ten sam autor zwrócił uwagę na
fi zyczne niszczenie krzewów w trakcie wycinki sosen. Także zrąb w sąsiednim
wydzieleniu, który doprowadził do radykalnego prześwietlenia, przyczynił się
do uschnięcia części okazów (KOBENDZA J. i R. 1957), co wywołało apel profesora
o ochronę tego stanowiska (ryc. 3).
Ryc. 3. Fragment rękopisu artykułu prof. R. Kobendzy z 1952 roku
Po utworzeniu Kampinoskiego Parku Narodowego w 1959 roku rezerwat
„Roztoka” został objęty ochroną ścisłą, a w 1977 roku powiększono go
do powierzchni 10,00 ha. Około dwadzieścia lat później prof. R. Zaręba zwrócił
uwagę na recesję wisienki na skutek zacienienia przez drzewostan (KĘPKA
i ZARĘBA 1983). Ścisła ochrona okazała się niekorzystna dla tego kserotermicznego
krzewu. Dlatego w Planie ochrony KPN, zatwierdzonym w 1997 roku, zaplanowano
działania odsłaniające, które wykonano, a w 2002 roku wyłączono spod
ochrony ścisłej niespełna hektarowe wydzielenie, w którym rośnie wisienka,