PDF do pobrania - LV Zjazd Polskiego Towarzystwa Botanicznego

384 Paweł PAWLIKOWSKI, Filip JARZOMBKOWSKI
omówiona została dalej, w opisie jednego z najciekawszych obiektów tego typu
– torfowiska Bagno Wiżajny, gdzie występuje większość osobliwości fl orystycznych
regionu.
Flora gatunków rzadkich i zagrożonych
Flora roślin naczyniowych torfowisk Gór Sudawskich charakteryzuje się występowaniem
wielu gatunków rzadkich i zagrożonych. Listę najcenniejszych gatunków,
przede wszystkim z polskiej „czerwonej księgi” (Polska czerwona... 2001)
i „czerwonej listy” (ZARZYCKI i SZELĄG 2006), wraz z liczbą współcześnie znanych
stanowisk przedstawia tabela 1. Jako stanowisko traktowane jest konkretne
torfowisko względnie jego oddzielona (np. mineralnymi wyniesieniami) część.
W ostatnich latach na torfowiskach Gór Sudawskich stwierdzono występowanie
10 gatunków roślin naczyniowych z polskiej „czerwonej księgi” oraz
24 gatunków z polskiej „czerwonej listy”. Pośród nich jest 9 taksonów o najwyższych
kategoriach zagrożenia (CR, EN, E). Do najcenniejszych należą: wełnianeczka
alpejska Baeothryon alpinum, kukułka Ruthego Dactylorhiza ruthei,
wełnianka delikatna Eriophorum gracile, wątlik błotny Hammarbya paludosa,
lipiennik Loesela, wierzba lapońska Salix lapponum i skalnica torfowiskowa.
W przypadku wełnianeczki alpejskiej, turzycy strunowej i kukułki Ruthego obfi te
populacje na torfowiskach w Górach Sudawskich mają zasadnicze znaczenie dla
ochrony tych gatunków w Polsce. Dla turzycy skąpokwiatowej, wierzby lapońskiej,
kukułki Ruthego, skrzypu olbrzymiego Equisetum telmateia i widłaczka
torfowego Lycopodiella inundata stanowiska na omawianym obszarze należą do
bardzo nielicznych w północno-wschodniej Polsce. Również we fl orze mchów
obecne są gatunki rzadkie i zagrożone. Spośród gatunków z polskiej „czerwonej
listy” (ŻARNOWIEC i in. 2004) stwierdzono występowanie pięciu. Są to: błotniszek
wełnisty Helodium blandowii, nibyprątnik torfowy Pseudobryum cinclidioides,
bagiennik żmijowaty Pseudocalliergon trifarium, torfowiec brunatny oraz
chwytnikowiec lśniący.
Do najcenniejszych pod względem fl orystycznym torfowisk Gór Sudawskich
należą: torfowiska soligeniczne w dolinie Szeszupy oraz w jej odgałęzieniach
(ŁACHACZ 1995; PAWLIKOWSKI 2008a, b; BERNACKI i PAWLIKOWSKI 2010),
torfowiska mszarne koło wsi Grzybina, Stankuny i Ejszeryszki (PAWLIKOWSKI
i in. 2009), torfowiska źródliskowe koło Roweli (PAWLIKOWSKI i WOŁKOWYCKI
2010) i w odgałęzieniu doliny Potopki koło osady Wingrany (PAWLIKOWSKI i in.
2009, PAWLIKOWSKI 2008 materiały niepublikowane). Wyjątkowymi walorami
fl orystycznymi wyróżnia się także opisane dalej torfowisko Bagno Wiżajny koło
Wiżajn.