PDF do pobrania - LV Zjazd Polskiego Towarzystwa Botanicznego

Szata roślinna wydm i bagien Puszczy Kampinoskiej 65
wydmy powstawały po odsłonięciu łach piaszczystych Prawisły kilkanaście tysięcy
lat temu na skutek działalności silnych wiatrów zachodnich i północnozachodnich.
Masy piasku, przenoszone przez wiatr z misy defl acyjnej w górę
łagodnego zbocza, tworzyły czoło wydmy. Ramiona zaś pozostawały z tyłu,
gdyż były zatrzymywane przez roślinność pionierską, mającą na nich lepsze warunki
wilgotnościowe. Obecnie w obrębie wydmy możemy obserwować charakterystyczny
układ roślinności. Obejmuje on bór wilgotny Molinio-Pinetum,
utworzony w misie defl acyjnej, gdzie wystarczający zasób wody czerpie z opadów
atmosferycznych, spływających po wewnętrznym zboczu wydmy. Spływ
powierzchniowy po zboczu wydmy wynika z faktu, że piasek wydm kampinoskich
jest wyjątkowo drobnoziarnisty i bardzo szybko w stanie suchym staje
się nieprzesiąkliwy. Na łagodnym, wewnętrznym stoku wydmy rośnie tu bór
świeży Peucedano-Pinetum i bór mieszany Querco roboris-Pinetum, ponieważ
sedymentacja eoliczna pozbawiła tę część wydmy wszelkich drobnych żyznych
cząstek. Powstanie dąbrowy świetlistej (faza inicjalna) na stromym, zewnętrznym,
odwietrznym stoku wydmy stało się możliwe przez kumulację żyznych
cząstek (zwłaszcza węglanu wapnia), zabranych z misy wywiania i z wewnętrznego
stoku wydmy. Dodatkowym elementem zwiększającym żyzność siedliska
jest obfi ty opad poziomy, czyli kondensacja mgieł podnoszących się z bagien
i torfowisk, znajdujących się u podnóża wydmy. Zjawisko to dotyczy większości
wydm Puszczy Kampinoskiej (FERCHMIN 1978; MIERZEJEWSKI 1981).
Długie Bagno (około 6 ha) – obszar ochrony ścisłej „Sieraków”, stanowi
kompleks torfowisk wysokich, przejściowych i niskich. Najciekawszy fragment
– otwarte torfowisko wysokie, to zbiorowisko Eriophorum vaginatum-Sphagnum
fallax, tworzone przez kilka gatunków torfowców i mchów właściwych.
Występują tu: wełnianka pochwowata Eriophorum vaginatum, żurawina błotna
Oxycoccus palustris, rosiczka okrągłolistna Drosera rotundifolia oraz drugie
w Puszczy, niewielkie stanowisko rozmarynka chamedafne północnej Chamaedaphne
calyculata (ilustr. 9) – KOBENDZA (1930). Otacza je wąskim pasem od
strony lasu torfowisko przejściowe z czermienią błotną Calla palustris, wełnianką
wąskolistną Eriophorum angustifolium, turzycą siwą Carex canesceris. Wewnątrz
uroczyska znajduje się torfowisko niskie o charakterze szuwarów właściwych
z dominacją trzciny pospolitej.
Cichowąż (około 500 ha) – część obszaru ochrony ścisłej „Sieraków”, jest
to największy leśny obszar bagienny w Puszczy Kampinoskiej. W południowozachodniej
jego części mieści się zasadnicze stanowisko chamedafne północnej.
Na powierzchni około 1,5 ha, pod drzewostanem sosnowym w borze bagiennym,
rośnie ponad 100 tys. tych osobników (KLOSS i in. 1993). Ponadto niezwykle
interesującym tu zjawiskiem jest bezpośrednie sąsiedztwo boru bagiennego
i olsu.