PDF do pobrania - LV Zjazd Polskiego Towarzystwa Botanicznego

108 Piotr SIKORSKI i inni
Park Skaryszewski jest przykładem publicznego ogrodu, w którym w pierwszym
rzędzie utrzymywana jest jego pierwotna funkcja ozdobna i wypoczynkowa.
Mimo zmian w składzie gatunkowym roślinność drzewiasta jest nadal
zróżnicowana, rośnie tu wiele interesujących gatunków drzew i krzewów introdukowanych,
które – poza ozdobnymi – pełnią również funkcje edukacyjne.
Park jest jednocześnie ostoją dla 129 spontanicznie odnawiających się gatunków
roślin zielnych w zadrzewieniach i na trawnikach (SIKORSKI – materiały
niepublikowane). Nie jest to duża liczba, ale znaczna w przypadku terenów zieleni
założonych od podstaw. Rośliny miały możliwość rozwijać się w warunkach
ekstensywnej pielęgnacji przez około 80 lat. Czas ten był wystarczający dla regeneracji
roślinności trawników. Dopiero w ostatnich dwu dekadach nastąpiła
intensyfi kacja zabiegów. Natomiast zadrzewienia na siedlisku grądu niskiego
są miejscem wzrostu niewielu gatunków typowych dla zbiorowisk leśnych. Na
podstawie danych zebranych w latach 1966, 1985 i 2003–2006 na 44 stanowiskach,
w zadrzewieniach i trawnikach, można pokusić się o ocenę procesu stabilizacji
zbiorowisk. Do ilustracji procesu wybranych zostało 14 gatunków roślin
o największej frekwencji, reprezentujących najważniejsze grupy klas fi tosocjologicznych
(tab. 2). Istniejące dane o roślinności pozwalają zinterpretować ogólne
tendencje zmian. Gatunki roślin synantropijnych jedno- i dwuletnich, jak glistnik
jaskółcze ziele Chelidonium majus i niecierpek drobnokwiatowy Impatiens
parvifl ora, oraz okazałych bylin, jak łopian większy Arctium lappa, na skutek
długotrwałej pielęgnacji parku zmniejszają swoje pokrycie, gdyż źle znoszą koszenie.
Wyraźnie zmniejsza się też pokrycie synantropijnego apofi tu – pokrzywy
zwyczajnej Urtica dioica, co zapewne wiąże się również z intensyfi kacją
Tabela 2. Zmiany frekwencji wybranych gatunków roślin w parku Skaryszewskim w latach
1966–2006 (JACKOWIAK i in. 2008)
Nazwa gatunkowa 1966 1985 2004
Alliaria petiolata 40 32,6 32,60
Arctium lappa 15 8,7 0,00
Chaerophyllum temulentum 0 13,0 2,17
Chelidonium majus 70 23,9 6,50
Dactylis glomerata 10 58,7 41,30
Festuca pratensis 5 34,8 2,20
Ficaria verna 5 28,3 34,80
Geum urbanum 10 30,4 32,60
Glechoma hederaceae 10 69,6 37,00
Impatiens parvifl ora 35 4,4 6,50
Lapsana communis 15 0,0 15,20
Plantago major 10 41,3 32,60
Scrophularia nodosa 50 28,3 10,90
Urtica dioica 40 26,1 8,70