PDF do pobrania - LV Zjazd Polskiego Towarzystwa Botanicznego

332 Filip JARZOMBKOWSKI
Ryc. 1. Górny basen Biebrzy
Górny basen Kotliny Biebrzańskiej ma układ równoleżnikowy związany
ze zlodowaceniem bałtyckim. To obniżenie terenu o dosyć stromych brzegach
i rozczłonkowanej linii brzegowej prowadziło wody z sandru augustowskiego na
południowy-zachód, w kierunku pradoliny Warszawsko-Berlińskiej (PAŁCZYŃSKI
1975). Na odcinku doliny między Lipskiem a Szuszalewem zagłębienie ma charakter
zastoiska jeziornego wypełnionego osadami gytii, przykrytej obecnie pokładami
torfu. Torfowiska w basenie północnym w przeważającej mierze zasilane
są wodami podziemnymi wysiękowymi, których obecność zaznacza się zwłaszcza
wzdłuż krawędzi doliny (PAŁCZYŃSKI 1975; WASSEN i in. 1990, 1992; WASSEN
i JOOSTEN 1996). Wschodnia część basenu, od źródeł w okolicach Nowego Dworu
po ujście Niedźwiedzicy, została w drugiej połowie XX wieku zmeliorowana
i przekształcona w użytki zielone. Obecnie otwarte mechowiska o charakterze
naturalnym zajmują tam bardzo niewielką powierzchnię. Natomiast na odcinku
od ujścia Niedźwiedzicy do ujścia Lebiedzianki torfowiska z aktywnymi procesami
torfotwórczymi zachowały się na znacznej powierzchni, a zmiany siedliskowe,
związane z odwodnieniem, widoczne są głównie w peryferyjnych partiach
przy krawędziach doliny (PAŁCZYŃSKI 1975). Od ujścia Lebiedzianki do
Biebrzy po wsie Czarniewo i Rudkowszczyznę dolina ma charakter przełomowy
i – mimo przekształcenia znacznej jej części w użytki zielone – częściowo
zbliżony do dawnych (sprzed zmian hydrologicznych w XIX wieku) układów
z basenu środkowego. W centralnej części basenu górnego brak jest niemal zu-