PDF do pobrania - LV Zjazd Polskiego Towarzystwa Botanicznego

156 Piotr SUGIER, Andrzej RÓŻYCKI, Radosław DOBROWOLSKI
przeciwdziałać tym negatywnym zjawiskom. W latach 1995–1997 na ciekach
wypływających z Bagna Bubnów i Bagna Staw pobudowano szereg przetamowań
i urządzeń piętrzących. W 1996 roku niewielki fragment torfowiska, bardzo
istotny dla stosunków wodnych całego kompleksu, otoczono niewysokim wałem
ziemnym. Utworzono trwałe rozlewisko o powierzchni około 40 ha, niezwykle
atrakcyjne dla ptactwa wodno-błotnego. Na obszarze obu torfowisk usuwa się
również brzozę oraz inne gatunki drzew i krzewów. Ponadto od czasu przejęcia
obszaru Bagna Bubnów i Bagna Staw w administrowanie Poleskiego Parku Narodowego
wiosenne pożary na tym terenie należą do rzadkości (RÓŻYCKI – materiały
niepublIKOWANE).
Krowie Bagno
Jednym z najcenniejszych pod względem przyrodniczym obszarów Pojezierza
Łęczyńsko-Włodawskiego do końca lat sześćdziesiątych był rozległy kompleks
roślinności torfowiskowej Krowie Bagno (ilustr. 23). Jest to torfowisko
typu niskiego (OLSZEWSKI i in. 1964), a jego powierzchnia wynosi 3393 ha (ŁOŚ
1987). Usytuowane jest ono w rozległym, równoleżnikowym obniżeniu, między
Garbem Włodawskim na północy a Wałem Uhruskim na południu. Torfowisko,
podobnie jak kompleks Bagna Bubnów i Bagna Staw, ma bardzo urozmaiconą
konfi gurację mineralnego podłoża. Tworzy je system niewielkich zagłębień
bezodpływowych typu wertebów, wypełnionych serią osadów biogenicznych:
jeziornych (w głębszych partiach złoża) oraz torfowych (do głębokości 2–3 m).
Początek akumulacji biogenicznej na Krowim Bagnie datowany jest na schyłek
starszego dryasu (BAŁAGA i in. 1995).
Największy zasięg i intensywność miały prace melioracyjne przeprowadzone
na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku. Konsekwencją
drastycznej ingerencji w układ hydrologiczny oraz zagospodarowania były
ogromne przeobrażenia naturalnej szaty roślinnej Krowiego Bagna. Wyginęło
blisko 30% gatunków roślin rzadkich i chronionych, posiadających swoje stanowiska
na tym obszarze przed okresem intensywnych melioracji (FIJAŁKOWSKI
i in. 2000). Jednocześnie zmalała o połowę liczba zespołów roślinnych, zwłaszcza
siedlisk podmokłych. Melioracje oraz rolnicze użytkowanie spowodowały
intensyfi kację procesu murszenia oraz decesję torfowiska.
Na torfowisku zarejestrowano 33 zbiorowiska roślinne (większość w randze
zespołu), należące do 4 klas fi tosocjologicznych (tab. 1). Obecnie około 88%
badanego obszaru zajmują zbiorowiska łąkowe (SUGIER i LORENS 2004), które
po zagospodarowaniu tego terenu zastąpiły występujące przed laty zbiorowiska
o charakterze naturalnym (JARGIEŁŁO 1976). Niejednokrotnie w zbiorowiskach