UVOD U STUDIJE PERFORMANSA - TkH

Zapadno društvo druge polovine 20. veka. Njihovo sistemsko uspostavljanje može se
pratiti od 1950ih godina, kada je osnovana prva katedra za studije kulture na Fakultetu
društvenih nauka (School for Social Science) Univerziteta u Birmingemu (Velika
Britanija), koja je i danas, zajedno sa Centrom za savremene studije kulture (Centre for
Contemporary Cultural Studies), jedan od generatora studija kulture kao teorijske
platforme. 240 Od 1970ih, a posebno u poslednje dve decenije, studije kulture se prenose
u SAD, Kanadu, Australiju, delove Afrike i Azije, zapadnu i istočnu Evropu, pa se sad
mogu smatrati i paradigmatskom savremenom globalnom teorijom. 241
Što se tiče epistemoloških osnova, savremene studije kulture se razvijaju pod uticajem
kontinentalnog poststrukturalizma, ali je njihov odnos ambivalentan. 242 Studije kulture
uzimaju od poststrukturalizma mnoge teze, a najčešće reference iz tog okvira su Fuko,
Derida, Altiser, Bart, Kristeva, Lakan, Delez, Irigaraj (Luce Irigaray), Liotar i dr.
Međutim, u okviru studija kulture, su izražene skeptičnost prema poststrukturalističkim
centriranjima jezika, teksta i pisma i ne-direktno angažovanoj uključenosti u procese
aktuelnih praksi društva i kulture. 243 Jer, za razliku od poststrukturalizma, studije
kulture su još od 1960ih godina vezane za različite oblike društvenog i kulturalnog
aktivizma – one su i teorija i politička akcija. Razvoj studija kulture je u početku,
1960ih i 70ih godina, bio direktno vezan za marksizam i novolevičarski politički
projekt (u Velikoj Britaniji za pokrete International Bolshevism i Socialist Zionism,
časopise New Left Review, New Reasoner, Universities and Left Review, kao i brojne
New Left klubove). Od 80ih godina, studije kulture ulaze u 'fazu' odmaka od
sistematizovanog aktivizma određene makropolitike. Danas, one nisu direktno vezane
ni za jedan makropolitički projekt, već se realizuju kao mnoštvo partikularnih, ad hoc i
mikro preiščitavanja raznih praksi i pojava u kontekstu kulture. 244 Ta transformacija je
vezana i za akademizaciju, odnosno asimilaciju studija kulture ne kao revolucionarne
već korektivne teorije u aktuelni društveni kontekst. S tim u vezi, karakteristična je i
izrazita popularnost studija kulture u akademskom svetu. Preuzimanjem retorike
masovne i popularne kulture i njihovih mikro-politika, one se svojim diskursom
približavaju svom objektu proučavanja. One ga direktno teoretizacijom ulažu u
društveni kontekst, ali ulažu pri tom i sebe. Primeri tog dvostrukog ulaganja su web sajt
www.theory.org.uk i akademski rad Džudit Batler. 245
240
Ioan Davies, Cultural Studies and Beyond: Fragments of Empire, Routledge, London, 1995, i
»Cultural Theory in Britain: Narrative and Episteme« (Ioan Davies’ Teaching Site),
www.anthrobase.com, 2003
241
Za istorizaciju vid. i Stuart Hall, »Cultural Studies and Its Theoretical Legacies«, Carolyn
Steedman, »Culture, Cultural Studies, and the Historians«, i Graeme Turner, »‘It Works for
Me’: British Cultural Studies, Australian Cultural Studies, Australian Film«, u Cultural Studies,
prir. Lawrence Grossberg, Cary Nelson & Paula A. Treichler, Routledge, New York-London,
1992, str. 277-295, 613-623, i 640-654
242
Vid. Mimesis, Masochism, & Mime, op. cit., Introduction: The Mise-en-Scène of the
Cultural, str. 1-27, naročito Theatricality or Reality: The Mise-en-Scène of the Cultural, str. 4-9
243
Vid. i Cultural Studies, Cultural Studies: An Introduction, str. 1-17. Ipak, ova generalna
ambivalencija varira, pa dok neki gotovo ignorišu poststrukturalističku teoriju, drugi
teoretičari/ke kulture se, gotovo ili sasvim, mogu smatrati poststrukturalistima/kinjama.
244
Vid. i John Fiske, »Cultural Studies and the Culture of Everyday Life«, u Cultural Studies,
str. 154-174
245
Vid. www.theory.org.uk i Martin Jay, »The Academic Woman as Performance Artist«, u
Cultural Semantics, op. cit., str. 138-144.
88