Untitled - Acehbooks.org

— 117 —
Een stout avonturier op Sumatra's oostkust, die beweerde
uit het Menangkabausche vorstenhuis gesproten te zijn,
had den titel van Jang di pertoewan aangenomen en maakte
met eene talrijke vloot de vaart om de oostkust van Sumatra
onveilig. Uit onderschepte brieven bleek het der Regeering
dat de Soesoehoenan ook met hem in betrekking stond. Nadat
in 1686 eene vloot in zee was gestoken, welke den vijand
te vergeefs gezocht had, slaagde eene tweede expeditie onder
Krijn De Ronde beter, daar de vijandelijke vloot de rivier
Toelang Bawang in de Lampongs was opgevaren. De Ronde
sloot de rivier af, vernielde 56 vijandelijke vaartuigen en joeg
het Maleische hoofd, met verlies van 200 zijner voorvechters,
de binnenlanden in.
In 1689 werd er te Batavia eene samenzwering ontdekt
waarvan een Balinees, die vroeger als officier in dienst der
Compagnie was geweest en de Amboineesche kapitein Jonker,
die zich door de Regeering gekrenkt gevoelde, de leiders
waren. Reeds hadden zij het plan gevormd een aanval op
Batavia te doen, toen de Regeering, bijtijds verwittigd, den kapitein
Sloot met eene colonne uitzond, die Jonker te Soekapoera
aantrof; in het gevecht dat hier plaats greep, sneuvelde Jonker
en werden zijne volgelingen op de vlucht gedreven, die
de wijk namen naar het rijk Mataram.
Met den Sultan van Bantam bleef de goede verstandhouding
bestaan, voornamelijk omdat deze den steun der Compagnie
niet kon missen tegen de weérspannigen in zijn rijk en
de Engelschen, die den peperhandel uit de Lampongs naar
Bengkoelen trachtten te trekken. In October 1687 overleed
sultan Hadji plotseling, na zijn oudsten, nog minderjarigen
zoon, pangeran Ratoe, onder voogdij van den rijksbestuurder
Dipo Ningrat, als zijn opvolger te hebben aangewezen. Onmiddelijk
vertrok eene commissie uit den Raad van Indië
naar Bantam, om zorg te dragen dat de opvolging geregeld
*