Untitled - Acehbooks.org

— 121 —
de jaarlijksche hongitochten (*) dienden. Ja zelfs moedigde
de Regeering het gebruik van opium aan, om de al te
groote werkzaamheid der bevolking te breidelen.
Toen de Sultan van Bantam in 1698 de hulp der Compagnie
inriep, om zijn leenman, den vorst van Landak tegen den
vorst van Soekadana op Borneo's westkust te beschermen,
werd Roelof Goens met een smaldeel derwaarts gezonden,
die in het volgende jaar Soekadana veroverde. De Sultan
van dit rijk werd vervallen verklaard en een ander met den
titel van Panembahan, als leenman van Bantam, in zijne
plaats gesteld; de Engelschen, die den vorst van Soekadana
ondersteund hadden, moesten Borneo's westkust verlaten.
Slechts korten tijd duurde de heerschappij van Bantam over
dit rijk, daar de verdreven vorst zich met behulp van Boegineezen
weder van zijn land meester maakte.
De toestand op Java bleef, ondanks de grieven tegen Mataram,
rustig tot het jaar 1703, toen Amangkoerat overleed en
opgevolgd werd door zijn zoon Adipati Anom. Het was
der Regeering bekend dat deze prins, nog tijdens het leven
zijns vaders, bondgenoot van Soerapati was geweest en dat
hij, wreed en heerschzuchtig van inborst, bij velen zijner
rijksgrooten niet bemind was, daar eene groote partij de
verheffing van pangeran Poeger, broeder van wijlen den
Soesoehoenan, tot vorst van Mataram wenschte. Wat de
Regeering van de gezindheid van Adipati Anom moest denken,
werd haar duidelijk toen deze in December 1703 haar kennis
gaf van zijne troonsbeklimming, zonder die kennisgave door
(*) Hongi-tochten waren inspectie-reizen door den Gouverneur langs de kusten
gedaan, met het doel om alle niet voor de Compagnie gereserveerde tuinen,
uit te laten roeien. Tot het doen dezer tochten moesten do verschillende
Radja's op bepaalde tjjden kosteloos tal van prauwen, orambaya's genoemd,
beschikbaar stellen.