Untitled - Acehbooks.org

— 171 -
Wilis vluchtte naar Bali en de Oosthoek werd door de Compagnie
in bezit genomen. Er werden twee forten aangelegd,
een in de baai van Pampang en een op Noesa Baroeng; de
bezetting van eerstgenoemd fort werd al spoedig vermoord,
waarop de Oosthoek te vuur en te zwaard verwoest werd,
hetwelk het uitwijken van vele Javanen en de kolonisatie
van Madoereezen ten gevolge had.
In het jaar 1778 deed de Sultan van Bantam afstand van
zijne souvereiniteitsrechten op de Westkust van Borneo aan
de Compagnie. Dit was een gevolg van de handelingen van
een zekeren Abdoerrahman, een Arabier, die zich aan de monding
der rivier van Landak gevestigd, aldaar een welvarenden
staat gesticht en den titel van Sultan van Pontianak had
aangenomen. De Compagnie, slechts hare handelswinsten op
het oog hebbende, erkende dezen Abdoerrahman als Sultan
en sloot in 1779 met hem een contract, waarbij hij zich verbond
de producten zijner landen tegen billijke prijzen aan
haar te leveren; te Pontianak werd een fort gesticht, om voor
de uitvoering van dit contract te waken.
Wel waren door de gelukkige beëindiging van den oorlog
met Ceijlon en door uitbreiding der handelsbetrekkingen inel
China, de winsten in dit tijdperk weder vermeerderd, maar
grooter waren de uitgaven en elk jaar vermeerderde de schuldenlast
van het handelslichaam. Al trachtten Van der Paria
en na hem De Klerk bezuinigingen in te voeren, dit verbeterde
den toestand luttel, zoolang de Bewindhebbers
het monopoliestelsel bleven handhaven. In 1774 was hel
octrooi geëindigd en na langdurige beraadslagingen, vooral ook
door de bemoeiingen van den Opperbewindhebber, stadhouder
Willem V, in 1776 weder voor 20 jaren verlengd geworden.
Onder het bestuur van De Klerk werd in 1778 door den
Raad van Indië, Radermacher, hel Bataviaasch genootschap