Untitled - Acehbooks.org

- 16 —
den eene premie van ƒ 25,000 uit aan ieder, wien het gelukken
mocht het plan te verwezenlijken.
Nu werden er in Amsterdam in het jaar 1596 twee schepen
uitgerust, onder Willem Barendsz, Jacob Van Heemskerck
en Jan Gornelisz. Rijp, die hun koers noordelijker namen
dan hunne voorgangers. Zij ontdekten Spitsbergen, dat zij
voor Groenland hielden, maar waren genoodzaakt terug te
keeren en terwijl Rijp zich met zijn vaartuig van zijne tochtgenooten
scheidde, moesten Barendsz. en Van Heemskerck
op Nova Zemla overwinteren. Geheel onvoorbereid als zij
op deze gebeurtenis waren, hadden zij met vele bezwaren
te kampen; ten gevolge van de doorgestane ellende overleed
Barendsz. op den terugtocht en Van Heemskerck, die zich
weder met Rijp vereenigde, keerde in 1597 in het vaderland
terug.
In latere jaren werden er nog wel enkele pogingen beproefd,
zooals door Hudson in 1608 en 1609, die in Engelschen
dienst overging, maar zonder gevolg. Dit voordeel
wierpen deze ondernemingen af, dat zij de Nederlanders bekend
maakten met de noordsche zeeën, alwaar een andere
tak van hun volksbestaan, de visscherij, vooral de haring-en
walvischvangst, een uitgestrekt veld ter ontginning vond.
In het tijdperk, waarin deze gebeurtenissen voorvielen,
hadden de Nederlanders de grens, binnen welke hunne vaart
op den Atlantischen Oceaan tot dien tijd beperkt was gebleven,
overschreden en waren zij reeds vóór den val van
Portugal, als vrachtvaarders voor dezen Staat op Brazilië gaan
varen hetgeen zij sedert 1594 voor eigene rekening voortzetten.
Van hier staken zij over naar Afrika 's westkust en openden
daar handelsbetrekkingen ondanks de moeilijkheden
welke de Portugeezen hun in den weg legden. In hunne
ondernemingen door de Algemeene Staten gesteund, vonden
zij in prins Maurits en Oldenbarneveld ijverige voorstanders
hunner belangen. Daar de Nederlanders als stoute zeevaarders