Untitled - Acehbooks.org

— 118 —
werd; de tractaten, met de Compagnie gesloten, werden erkend;
de Rijksbestuurder toonde een getrouw bondgenoot
der Compagnie te zijn. Toen de jonge Sultan in 1690 overleed,
kreeg echter de bewegingspartij het overwicht en plaatste
den tweeden zoon van sultan Hadji, pangeran Dipati op
den troon, die zich in den beginne door die partij scheen te
laten leiden en zelfs den ouden Rijksbestuurder ontsloeg, maar,
zijne machteloosheid tegenover de Compagnie gevoelende,
bekrachtigde ook hij de tractaten van 1684.
Met Mataram bleef de verhouding op den duur gespannen.
Wel betuigde de Soesoehoenan over het gebeurde te Kartasoera
zijne onschuld en verzocht hulp tegen Soerapati, die
zich van Pasoeroewan, Bangil en Panaraga had meester gemaakt,
doch de Regeering had de bewijzen van het verraad
des Soesoehoenans in handen en weigerde alle hulp. Toen
Soerapati echter een inval in Balambangan deed, en de vorst
van dit rijk de hulp der Compagnie inriep, zond de Regeering
een afgezant derwaarts, die onverrichter zake terugkeerde
daar de Sultan overleden was en in den successieoorlog,
welke toen uitbrak, maakte een vorst van Bali zich van het
rijk meester.
Ook in andere gedeelten van den Archipel moest de
Compagnie hare macht met geweld handhaven. Met den vorst
van Golkonda waren geschillen gerezen en om den handel
van Masulipatnam te beschermen, vertrok Laurens Pit de Jonge
in 1686 als gezant naar dien vorst. De Brahmaansche grooten
wisten door hun invloed het vereffenen der geschillen
te beletten, waarop Pit 400 man troepen uit Colombo ontbood
, den vorst in zijne hoofdstad belegerde en hem dwong
tot het betalen van eene zware geldelijke schadeloosstelling.
Korten tijd daarna maakte de machtige Sultan van Hindustan
zich meester van Golkonda en lijfde dit rijk bij zijn gebied