Untitled - Acehbooks.org

More documents

Recommendations

Info

u m hel heg,,, der I6i. eeuw en het waren toen vooral de steden Brugge, Antwerpen en Amslerdam, welke er het meeste voordeel van trokken; te Amslerdam alleen lelde men in hel midden der 16" eeuw, wel duizend vreemde handelshuizen. De oustaatkundige vervolgingen van Rarel V en vooral van Philips II legen de Hervormden, berokkende den handel gróote nadeden, daar zij de vreemdelingen van die gezind- heid, welke in h„n eigen vaderland vrijheid van godsdienst genoten, weerhielden, zich in de Nederlandsche gewesten !, vestigen. Met uitzondering van de vaart op de Oostzee, van waar de Nederlandsche schepen granen en houtsoorten haalden en eene minder beduidende vaart op de Barbarijsche Staten hadden de Nederlanders zich nog steeds tevreden gesteld' mei de vaart op Spanje en Portugal, voornamelijk op Lissa- bon, destijds de hoofdmarkt der Indische producten, welke «J daar uit de tweede hand opkochten. De winst, i, dezen handel voortvloeiende, stelden de Staten in de gele- Se,,beid, den strijd tegen de Spanjaarden vol te houden. \anvankelijk had Philips II, in 1580 Portugal met Spanje rereemgd hebbende, dien handel niet belemmerd, daar ook Spanje hieruit vele voordeden trok; maar bespeurende, dal zijne pogingen, om de oproerige gewesten met geweld tol onderwerping te brengen, mislukten, besloot hij een anderen weg in te slaan en den handel der Nederlanders te vernie- tigen door hun de vaart op zijn rijk te verbieden. Weinig kon de Spaansche koning bevroeden, dal dit verbod door de Nederlanders als eene uitnoodiging en aansporing zou beschouwd worden om zelven de vaart op Indië te beproe- ven; een bewijs te meer, dat Philips het karakter zijner Ne- derlandsche onderdanen niet kende. Ofschoon hij al aanstonds uitvoering gaf aan zijne be- velen, door in 1595 een 400-tal Nederlandsche koopv'aarders »i bedag te nemen, en vier jaren laier alle schepen der Ne-
15 derlanders, welke zich in Spaansche havens ophielden, voor goeden buit Ie verklaren, zoo bleef de handel in Noord- Nederland toch bloeien en zulks vooral toen die van de Zuidelijke gewesten zich, na den val van Antwerpen in 1585, naar het Noorden verplaatst had. Amsterdam was'eene machtige koop- en handelsstad; in April 1599 liep eene vloot van 640 schepen hel Y binnen. Was het sluiten van de haven van Lissabon al de directe aanleiding dat de Nederlanders zelven den weg naar Indië gingen zoeken, hel denkbeeld was hun echter in het geheel niet vreemd. Het voorbeeld der Engelschen volgende, hadden zij hunne handelsbetrekkingen in het noorden van Europa uitgebreid, en in het jaar 1577 was het eerste Nederlaudsche schip aan de monding der Dwina verschenen, alwaar de Engelschen reeds gevestigd waren. De Nederlandsche schepen kregen echter eene betere ligplaats en legden zoo de grondvesten van de handelsstad Archangel. Het waren de gebroeders De Moucheron, uitgeweken Vlamingen, welke zich in Middelburg gevestigd badden, die het initiatief lol dezen tocht genomen hadden. Nu kon het den Nederlanders niet lang verb<strong>org</strong>en blijven, welke pogingen reeds door de Engelschen waren aangewend geworden om eenen noord- oostelijken doortocht naar China te zoeken en welke ontdekkingen reeds door hen gedaan waren in die streken en het natuurlijke gevolg van de ondernemingsgeest, welke hen vooral in dat tijdperk bezielde, was, dat ook zij die ontdekkingen voortzetten. Op voorstel van een der gebroeders De Moucheron besloten de Staten het voorbeeld te geven en in 1594 slaken drie schepen in zee, om langs Azië's noordkust een zeeweg naar Indië Ie zoeken. Daar deze tocht, zoomin als een volgende van zeven schepen, gunstige resultaten opleverden, zagen de Algemeene Staten van verdere dergelijke ondernemingen af, doch loof-
Page 2 and 3: -1 '. J
Page 5: Voorbericht. Bij de samenstelling v
Page 8 and 9: _ 2 - tasie van den Oosterling de w
Page 10 and 11: wekte ontevredenheid bij de rijksgr
Page 12 and 13: — 6 Het was onder zijne regeering
Page 14 and 15: __ 8 _ die van Ternate zich den hoo
Page 16 and 17: — 10 — aangevuurd, toen er onde
Page 18 and 19: 12 ontdekte of nog te ontdekken lan
Page 22 and 23: - 16 — den eene premie van ƒ 25,
Page 24 and 25: — 18 terugkomst in 1594, eenige b
Page 26 and 27: - 20 ste moeite en met verlies van
Page 28 and 29: _ 22 — (Ierland terug, alwaar hem
Page 30 and 31: — 24 — en wel door de straat Ma
Page 32 and 33: — 26 onder aanvoering van Jpcob W
Page 34 and 35: — 28 — .schepelingen, die door
Page 36 and 37: - 30 — maar ook als oorlogvoerend
Page 38 and 39: — 32 van Malabar, te gaan, welks
Page 40 and 41: — 34 - zeilde hij naar Bantam, ve
Page 42 and 43: - 86 - en was vervolgens naar de Ph
Page 44 and 45: TWEEDE HOOFDSTUK. Ontwikkeling en U
Page 46 and 47: - 40 - Both, te Bantam terugkeerend
Page 48 and 49: — 42 — bezocht, en vele vijande
Page 50 and 51: - 44 - Zeventienen zijn verzoek om
Page 52 and 53: — 46 - Regent, de loge te Jakatra
Page 54 and 55: — 48 — sehe krijgsmacht ingeslo
Page 56 and 57: — 50 — Daarbij werd in hoofdzaa
Page 58 and 59: — 52 — de handel op China geope
Page 60 and 61: __. 54 _ hadden, welke hare vertakk
Page 62 and 63: 56 — Generaal met, in andere rich
Page 64 and 65: - 58 - moest zij, na een gevecht va
Page 66 and 67: 60 — hel begin van September met
Page 68 and 69: - 62 - niet beschaamd, want nadat h
Page 70 and 71:
_ 64 - onder hel bewind van Van Deu
Page 72 and 73:
- 66 — laatstgenoemde staat kwam
Page 74 and 75:
- 68 - eilanden bleken slechts in d
Page 76 and 77:
70 stand, namelijk de vrede met Mat
Page 78 and 79:
— 72 fcarèl Reiniersz. als zijn
Page 80 and 81:
- 74 — woord der bewindhebbers ge
Page 82 and 83:
76 — geezen verdedigden zich hard
Page 84 and 85:
— 78 - door de Mandschoe-Tartaren
Page 86 and 87:
— 80 — sehen prins, vasal van M
Page 88 and 89:
— 82 — In hel tijdperk dat wij
Page 90 and 91:
- 84 — handel te drijven. De acht
Page 92 and 93:
— 86 - scheepsmacht van 100 prauw
Page 94 and 95:
8S vertrok de Resident van Japara,
Page 96 and 97:
90 den beker „ver doen loopeu en
Page 98 and 99:
92 - strijd Ie eindigen, toen hij i
Page 100 and 101:
94 - van den Soesoehoenan overleden
Page 102 and 103:
— 96 — van den Soesoehoenan, be
Page 104 and 105:
— 98 - schoon Hurdt eerst van pla
Page 106 and 107:
— 100 — Javaansche hulptroepen
Page 108 and 109:
— 102 de stelling te Kappar aan t
Page 110 and 111:
104 — vertrok Couper, na orde op
Page 112 and 113:
106 - hield. De andere partij stond
Page 114 and 115:
108 — van eene defensieve ringslo
Page 116 and 117:
— 110 - stroopt, waren onder het
Page 118 and 119:
— 112 — landen door tegenwind m
Page 120 and 121:
— 114 — de kapitein Ruijsch, So
Page 122 and 123:
— 116 - zigheid van Tak had Soera
Page 124 and 125:
— 118 — werd; de tractaten, met
Page 126 and 127:
— 120 — noode hare toevlucht to
Page 128 and 129:
— 122 — een gezantschap te doen
Page 130 and 131:
_ 124 — gemis aan wegen belemmerd
Page 132 and 133:
— 126 — anen en 2500 geregelde
Page 134 and 135:
— 128 — weifelen, toen de kapit
Page 136 and 137:
— 130 aan alle Europeanen en Inla
Page 138 and 139:
— 132 Zeventienen, waarom zij in
Page 140 and 141:
— 134 — roepen. Die hulp werd v
Page 142 and 143:
— 136 — In de buitenbezittingen
Page 144 and 145:
138 — delingen, waarin ook Frankr
Page 146 and 147:
— 140 — maar vestigden zich bij
Page 148 and 149:
- 142 bezetting voortdurend in onru
Page 150 and 151:
144 dat het zijn streven was zich e
Page 152 and 153:
146 - pagnie's troepen de hoofdstad
Page 154 and 155:
— 148 — § 6. HET BEWIND VAN DE
Page 156 and 157:
- 150 - vereiniteit over Soerabaja
Page 158 and 159:
— 152 — hof verliet en weldra w
Page 160 and 161:
- 154 — Ook het onderwijs werd do
Page 162 and 163:
156 — De opstandelingen kwamen ec
Page 164 and 165:
158 geen aanval op de andere kustpl
Page 166 and 167:
160 — wierpen zich nu weder aan d
Page 168 and 169:
- 162 In dezen berooiden toestand w
Page 170 and 171:
— 164 — § 2. HET TIJDPERK DER
Page 172 and 173:
— 166 — nauwer ingesloten. De b
Page 174 and 175:
— 168 — geopend en reeds in den
Page 176 and 177:
170 — van Malabar Moens, kreeg ui
Page 178 and 179:
- 172 van kunsten en wetenschappen
Page 180 and 181:
- 174 - vermeesWeii van zes rijk ge
Page 182 and 183:
— 170 — le Leeren, welke sind s
Page 184 and 185:
- 178 — tingen aan te knoopen. Di
Page 186 and 187:
- 180 — zes vermeerderd, welke ee
Page 188 and 189:
182 - Engeland, in 1795 ten gevolge
Page 190 and 191:
184 uitdrukkelijk gelast was geword
Page 192 and 193:
186 — Het gewicht van liet behoud
Page 194 and 195:
TWEEDE AFDEELING EERSTE HOOFDSTUK.
Page 196 and 197:
— 190 — was de demorahsatie, do
Page 198 and 199:
— 192 - Daar de Kaapstad geene gu
Page 200 and 201:
— 194 — Terwijl deze gebeurteni
Page 202 and 203:
— 196' - miari 1808 te Anjer voet
Page 204 and 205:
— 198 — tam naar Anjer. In de e
Page 206 and 207:
— 200 -- pen om uitgeleverd Ie wo
Page 208 and 209:
- 202 — tigden ; zijne soldaten w
Page 210 and 211:
204 Ofschoon de werkzaamheden voor
Page 212 and 213:
— 206 — Wat de uitoefening van
Page 214 and 215:
— 208 — Tn de maanden Juni en J
Page 216 and 217:
— 210 - de door Daendels gesloten
Page 218 and 219:
~ 212 grooten weg op 550 meters afs
Page 220 and 221:
— 214 lende, vielen de Engelschen
Page 222 and 223:
216 door dien prins zelven aangevoe
Page 224 and 225:
— 218 — had hij er zich met lis
Page 226 and 227:
— 220 — lijksch inkomen van 800
Page 228 and 229:
222 — rijk Mataram te herstellen.
Page 230 and 231:
- 224 - alwaar de vorst van Boni, A
Page 232 and 233:
— 226 — verhuring der gronden a
Page 234 and 235:
TWEEDE HOOFDSTUK. Hel herstel der N
Page 236 and 237:
230 — der overname. In bet begin
Page 238 and 239:
232 de beslissing der Gouvernemente
Page 240 and 241:
— 234 — taten mochten in de Oos
Page 242 and 243:
236 - De reden. Hazacr. op Timor ge
Page 244 and 245:
- 238 — Bintien den tijd, oorspro
Page 246 and 247:
- 240 - derlandsche fori, dal met e
Page 248 and 249:
— 242 — Toen nu eenige Maleisch
Page 250 and 251:
_ 244 - Voorloopig hielden de Chine
Page 252 and 253:
— 246 — liestelsel in specerije
Page 254 and 255:
— 248 — om een opstand te begin
Page 256 and 257:
— 250 — opperbevelhebber verste
Page 258 and 259:
— 252 — ontmoette. Een vijfdaag
Page 260 and 261:
- - 254 — diensten op belooning g
Page 262 and 263:
256 In het muntstelsel heerschte ee
Page 264 and 265:
— 258 — het Boengaaisehe contra
Page 266 and 267:
DERDE HOOFDSTUK. De uitbreiding der
Page 268 and 269:
— 262 — gelden op te nemen bij
Page 270 and 271:
Sturler Katiagan genomen en de noor
Page 272 and 273:
— 266 — eeiiige dagen beschoten
Page 274 and 275:
i — 268 — Koning met onderschei
Page 276 and 277:
— 270 — groote voorschotten, we
Page 278 and 279:
— 272 — oppermachtig heerschten
Page 280 and 281:
— 274 — strande schepen en slot
Page 282 and 283:
— 27Ö - Swieten trad nu als beve
Page 284 and 285:
— 278 — karta uitgesproken en z
Page 286 and 287:
— 280 - in de onderlinge veeten d
Page 288 and 289:
— 282 — ging besloten. De majoo
Page 290 and 291:
— 284 — drie-vingeren-verbond,
Page 292 and 293:
— 286 — In October 1861 onderwi
Page 294 and 295:
— 288 — ningin gevangen gehoude
Page 296 and 297:
— 290 — het openstellen van een
Page 298 and 299:
- 292 - te voorzien. Ook in het bes
Page 300 and 301:
__ 294 — uitvoering echter te ger
Page 302 and 303:
— 296 — controleur Castens verm
Page 304 and 305:
— 298 - door het lid van den Raad
Page 306 and 307:
— 300 - Boni's macht, waren er no
Page 308 and 309:
— 302 - In 1863 werd in de Molukk
Page 310 and 311:
— 304 — Ook hechtte de volksver
Page 312 and 313:
— 306 — ambtenaren, zoowel burg
Page 314 and 315:
— 308 — 1843 had de Nederlandsc
Page 316 and 317:
— 310 — den kolonel Van Daalen
Page 318 and 319:
— 312 — rivier en Pedro-punt, h
Page 320 and 321:
— 314 — bleven. Den dag daarna
Page 322 and 323:
— 316 — Na het vertrek der hoof
Page 324 and 325:
— 318 — vervangen door'den kolo
Page 326 and 327:
-_ 320 — verbrand werden en keerd
Page 328 and 329:
— 322 — westkust werden in Apri
Page 330 and 331:
— 324 — 1595 De Maatschappij va
Page 332 and 333:
— 326 — 1618 Jan Pietersz. Coen
Page 334 and 335:
— 328 — 1647 Verlenging van- he
Page 336 and 337:
— 330 — 1678 Maetsuijker sterft
Page 338 and 339:
— 332 — onderwerpt zich en word
Page 340 and 341:
— 334 — 1752 De Clercq sneuvelt
Page 342 and 343:
— 336 — Ceijlon, Sumatra en de
Page 344 and 345:
vi f N H OUDS-OPG à V E, generaal
show all

Untitled - Acehbooks.org

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?