II. İLERİ TEKNOLOJİLER ÇALIŞTAYI (İTÇ 2011) - Bilgesam

151
Manyetik tutuklamada çok güçlü manyetik alanlar kullanılarak düşük yoğunluktaki
D-T plazmasının birkaç saniye gibi göreceli olarak uzunca bir süre bir arada tutulması
yoluyla Lawson ölçütünün sağlanmasına çalışılmaktadır. Eylemsizlikle tutuklamada
ise çok yüksek yoğunluktaki D-T yakıtının çok çok kısa bir süre birarada
tutulması yoluyla yine Lawson ölçütü sağlanılmaya çalışılmaktadır. Aşağıdaki
tabloda MT ve ET için tipik Lawson ölçütü değerleri verilmiştir.
Tablo 1. MT ve ET Füzyonu için Tipik Lawson Değişkenleri
n (1/m 3 ) 10 20
MT ET
10 32
τ (s) 10 10 -11
nτ (s/m 3 ) 10 21
Bu çalışma salt eylemsizlikle tutuklama füzyonu konusunda olduğundan manyetik
tutuklama konusuna değinilmeyerek doğrudan eylemsizlikle tutuklama konusuna
girilecektir.
4. Eylemsizlikle Tutuklamanın İlkeleri
10 20 -10 21 m -3 mertebesinde düşük yoğunluklu D-T plazmasını birkaç saniye süre ile
tutuklama esasına dayanan MT’ye göre ET Lawson ölçütünü sağlamak için farklı
bir yol izler. 10 -10 saniyeden daha kısa tutuklama zamanı fakat 10 31 m -3 yoğunluktan
daha yüksek yoğunluk söz konusudur. Çok küçük miktarda füzyon yapabilir malzeme
güçlü dış kuvvetler kullanılarak çok yüksek yoğunluklara ve çok yüksek
sıcaklıklara çıkarılmaktadır.
Bu içi D-T gazı (yoğunluğu 1 kg/m 3 ’den az) ile doldurulmuş küresel kabuk şeklinde
bir kapsül kullanılarak gerçekleştirilir. Kabuğun kendisi yüksek atomik sayıya (Z)
sahip bir maddeden yapılmıştır. İçeride ise D-T bulunmaktadır.
Lazer veya x
ışını
D-T gaz
çekirdek
10 21
D-T buzu
Dış kabuk
Şekil 6. ET kapsülünün basitleştirilmiş şeması