II. İLERİ TEKNOLOJİLER ÇALIŞTAYI (İTÇ 2011) - Bilgesam

477
Bu çelik aynı zamanda perklorik asit ile de elektrolitik olarak dağlanmış olup dağlama
sonrası taramalı elektron mikroskobu ile görüntülenen mikroyapı örnekleri
Şekil 8’de verilmiştir. Bazik çözelti karbürleri yenime uğratırken asidik çözelti
matriksi yenime uğratmış ve artan dağlama süresi ile anodik davranış artarak
matriks yenimi fazlalaşmıştır. Böylece, matriks-karbür arayüzeyleri daha da belirginleşerek
karbür morfolojisi net bir şekilde açığa çıkartılmıştır (Şekil 8a-c). Daha
önceden de belirtildiği üzere MC karbürü öncelikli olarak bazı habitus düzlemlerinde
büyür. Birincil MC karbürleri, ötektik karbürlerin aksine sıcak şekillendirme
boyunca polihedral şekillerini korurlar. Nb-ca zengin MC karbürlerinin morfolojisi
ergiyikteki niobyum aktivitesi ile kontrol edilmekte olup azalan niobyum aktivitesi
ile oktahedral düzlemli şekilden kaba dendritik yapıya, daha sonra da düzenli bir
ötektik yapıyı andıran ince dendritik yapıya geçiş vardır. Şekil 8c’de örneği verilen
birincil MC karbür yüzeyinden de görüleceği üzere büyüme yüzeyleri olması gerektiği
gibi düz değil, aksine dalgalıdır ve karbür taneciği süngervari bir morfoloji
sunmaktadır. Bu oluşum yüksek sıcaklıkta karbür yüzey hareketine işaret eder.
Homojenizasyon tavlaması sürecinde difüzyon nedenli olarak düşük seviyede karbür
yapıcı elementler (örn. Fe, Cr vb) karbürden matrikse yayınır ve böylece karbür
yüzeyi hareket ederek taneciğin süngervari bir görünüm kazanmasını sağlar.
(a) (b)
Şekil 7. NaOH ile elektrolitik dağlanmış konumda % 2.66 niobyum ile alaşımlandırılmış yüksek hız
takım çeliğine ait ışık mikroskop görüntüleri.