II. İLERİ TEKNOLOJİLER ÇALIŞTAYI (İTÇ 2011) - Bilgesam

585
koruma ve iyileştirmek oluşturmaktadır. Beslenme ile hastalıklar engellenmeye ya
da sürecin yavaşlatılmasına çalışılmaktadır. Besin öğelerinin genetik ve epigenetik
olaylar üzerinde de etkin olduğu belirlenmiştir. Bu durum besinler ve insan genetiğini
bir arada inceleyen yeni bilim dallarının ortaya çıkmasına neden olmuştur.
Genotiplemeye dayalı beslenme de bu grupta ortaya çıkmış bir alandır.
Kişiye özel beslenme olarak da algılanan bu yöntem gıdaların nasıl yetiştirildiği,
işlendiği ve tüketildiği ile ilgili önemli değişimlere neden olmuştur. Tam olarak bu
teknik vücut içi dengenin alınan besin öğeleriyle nasıl değiştiğinin ve nasıl korunduğunun,
hastalıklarla ilişkili diyetlerin erken safhalarında bu araştırmaların nasıl
kullanıldığını ve kişisel genetik yapının bu hastalıklara hangi boyutta öncülük ettiğini
kapsamaktadır.
Hayvan Klonlama
İlk klon hayvan, koyun Dolly’ nin 1996’da doğumuyla tüm dünyada büyük heyecan
uyandıran klonlama tekniği üzerinde ciddi çalışmalar vardır. Ancak yasaklanmamış
olmakla birlikte hayvan klonlama Avrupa da bilimsel çalışmalar dışına çıkmamıştır.
Herhangi bir ticari uygulaması yoktur. Amerika da ise klonlanmış hayvanlardan
elde edilen ürünlerin satışına karşı gönüllü bir tepki vardır. Burada en önemli nedenlerin
başında yapılan çalışmaların daha yolun başında olması ve insanlığın
klonlama tekniğine karşı algısının olumsuz olması gelmektedir. Algının olumsuz
olmasında ahlaki ve dini inançlar önemli rol oynamaktadır.
Gıda Işınlama
Gıdaların ışınlanması bahsi geçen yeni teknolojiler içinde en çok yol kat etmiş
olanıdır. Ticari uygulamalarında gıda sektöründe örnekleri olan bu yöntem gıda
zehirlenmesine yol açan bakterilerin öldürülmesinde, böcek istilalarını kontrol
etmede, meyvelerin olgunlaşma sürecini yavaşlatmada ve sebzelerde filizlenmeyi
önlemede kullanılmaktadır. Burada gıda X-ray, gamma veya elektron demetleri
kullanılarak belirli dozlarda ışınlamaya tabi tutulmaktadır. Düşük ve orta dereceli
dozlarda radyasyon kullanımı gıdalarda bakteriyel bulaşmayı düşürürken virüs ve
toksinlere karşı yetersiz kalmıştır. Yüksek dozlardaki uygulamalar tüm canlı organizmaları
öldürebilmekte ve steril gıdalar elde edilebilmektedir. Bu ikinci sırada ki
ürünler öncelikle AIDS ve kanser hastalıkları olmak üzere bağışıklık sistemi zayıf
düşmüş insanlar için uygundur. Gıda ışınlama tekniği 40 ülkede 60’dan fazla gıda
ürününde kullanılmaktadır.
Düzenleme açısından Avrupa Birliğinin konu hakkında iki direktifi vardır. Bununla
birlikte altı üyesi belirli ürünlerde (balık, et veya yumurta) ulusal otoriterlerinin
direktiflerini uygulayacaklarını ilan etmiştir. WHO, FAO ve Uluslar arası Atom
Enerjisi Kurumunun ortak deklerasyonunda teknolojik amaca ulaşmak için herhangi