II. İLERİ TEKNOLOJİLER ÇALIŞTAYI (İTÇ 2011) - Bilgesam

578
meyanda Türkiye Cumhuriyeti'nin Doğu Akdeniz'in güvenliğine yönelik konularda
inisiyatifi almasının gerekli ve önemli olduğu değerlendirilmektedir.
Yakın gelecekte, ülke gündemini fazlasıyla meşgul edeceği değerlendirilen
Doğu Akdeniz'deki sorunlar; deniz yetki alanları (kıta sahanlığı, MEB) sınırlandırması,
kıyıdaş devletlerin ve yönetimlerin bölgeye ilişkin tek taraflı fiilî uygulamaları,
Doğu Akdeniz'e kıyıdaş ülkelerin önünde birbirleriyle ilişkili bir sorunlar
dizisi olarak durmaktadır.
Bu kapsamda Türkiye, Doğu Akdeniz'deki deniz yetki alanlarının sınırlandırılmasında,
"deniz sınırlarının tek taraflı olarak saptanamayacağı ve yapılacak sınırlandırmanın
hakkaniyete uygun bir sonuca ulaşmak üzere gerçekleştirilmesi gerektiği"
ilkesi çerçevesinde bölgesel görüşmeler sonucunda gerçekleştirilecek bir
anlaşma ile konunun çözülmesi gerektiğini savunmalıdır. Burada, Akdeniz'in yarı
kapalı deniz statüsünde olması, Doğu Akdeniz'de yapılacak sınırlandırmada bölgenin
niteliğine uygun olarak ve bütün ilgili durumlar dikkate alınarak, özel
kuralların uygulanmasını gerektirdiği için oldukça önemlidir.
Özellikle, Karadeniz ve Hazar bölgesinde üretilen petrolün Türk Boğazları (İstanbul
Boğazı ve Çanakkale Boğazı) vasıtasıyla ve BTC petrol boru hattı aracılığıyla
dünya piyasalarına taşınması, Doğu Akdeniz'in deniz emniyet ve güvenliğini
ön plana çıkarmaktadır. Yaşanan bu gelişmelere paralel olarak Türkiye Cumhuriyeti,
bir an evvel Doğu Akdeniz'de deniz yetki alanlarını belirlemeli ve yukarıda arz
edilen hususlara ilişkin etkin ve önleyici güvenlik kurallar manzumesini kendi hukuk
sistemine ve siyasi politikalarına dâhil etmelidir.
Unutulmamalıdır ki Türkiye, dünyanın en önemli su yollarından biri olan ve
alternatifi bulunmayan Türk Boğazlarına sahip olup, Doğu Akdeniz'de de çok önemli
su yolu olan Süveyş Kanalı'nı ve Doğu-Batı ve Kuzey-Güney enerji koridorunu
kontrol eder durumdadır. Bu nedenledir ki Türkiye Cumhuriyeti, Doğu
Akdeniz'e ilişkin stratejik ve jeopolitik önceliklerini, deniz emniyet ve güvenliğe
ilişkin önlem ve tedbirlerini yeniden gözden geçirmeye ve bu kapsamda, bir an
evvel Doğu Akdeniz'de deniz yetki alanlarını belirlemeye yönelik siyaset izlemeye
mecburdur. 69
Son yıllarda yaşanan bazı gelişmeler, Doğu Akdeniz’de deniz alanlarının
sınırlarının tespiti meselesini Türkiye’nin gündemine yerleştirmeye başlamıştır.
Deniz alanlarının sınırlandırılması meseleleri, ilgili hukuksal prensipler temelinde
değerlendirilmesi gereken meselelerdir. Sınırlandırma sorunları ister tarafların
aralarında yapacakları müzakereler yolu ile isterse üçüncü bir tarafa havale edilerek
çözülsün, uluslararası deniz hukukunun ilgili kuralları çözümde çok önemli roller
69 Şenay Kaya, “Uluslararası Deniz Hukuku Kapsamında Doğu Akdeniz’in Hukuki Statüsü ve Türkiye
Cumhuriyeti İçin Stratejik Önemi”, Stratejik Araştırmalar Dergisi, Şubat 2007, sayı:9, ss.48-49.