II. İLERİ TEKNOLOJİLER ÇALIŞTAYI (İTÇ 2011) - Bilgesam

571
durumdadır. Mısır ise, anakarasının Türkiye’nin Akdeniz kıyıları ile tam karşıt
olması ve aradaki mesafenin iki ülkenin teorik olarak toplam kıta sahanlığı ve/veya
M.E.B. genişliği olan 400 milden daha düşük olması nedeni ile bölgedeki sınırlandırmaya
taraf durumdadır. 52
Bölgenin coğrafi niteliklerine ilişkin ikinci özellik, Türkiye ile Kıbrıs Adası’nın
kıyılarının ilişkisidir. Herhangi iki ülkenin kıyılarının genel olarak birbirleri ile
coğrafi ilişkileri “karşıt” ya da “yandaş” olmaktadır. Ancak, kıyı ilişkisinin tam
olarak karşıtlık ya da yandaşlık olduğunu söylemenin zor olduğu durumlar da mevcuttur.
Kastedilen kıyı ilişkisi durumu, tarafların kıyılarının birbirlerine çapraz
konumlandıkları durumlardır ve buna literatürde “yandaşlık bezeri konum” (quasiadjacency)
da denmektedir. Kıbrıs ile Türkiye’nin, Kıbrıs’ın batısındaki kıyı ilişkisi
bu niteliktedir. Öte yandan Yunanistan ile olan coğrafi ilişki ise nispeten küçük bir
bölge hariç yine çapraz bir nitelik göstermektedir. Mısır ile olan coğrafi ilişki ise
açık bir biçimde karşıt konumdur.
Kıbrıs Adasının batı kesiminde olan sınırlandırmaya da kuzey kesimdeki sınırlandırmaya
hakim olan hakkaniyet prensipleri hakim olmalıdır. Türkiye kıyıları üzerinde
Antalya Körfezi’nin ağzının düz esas çizgi ile kapatılmadığı varsayıldığında,
iki tarafın kıyılarının genel nitelikleri çerçevesinde başlangıç olarak sınırın eşit
uzaklık olması gerektiği iddia edilebilir. Zira, eşit uzaklık çizgisini hakkaniyete
aykırı kılacak bir kıyı formasyonu göze çarpmamaktadır. Ancak, bu eşit uzaklık
çizgisinin, Yunanistan’ın bölgedeki adalarının etkisi hesaba katılmadan oluşturulması
gerektiği ifade edilmelidir. Aşağıda inceleneceği gibi, söz konusu adalara
önerilebilecek deniz alanları çevreleme metodu ile olabilir ve çevreleme yöntemi
eşit uzaklık sınırı dışında değerlendirilmesi gereken bir durumdur.
İki tarafın kıyı ilişkilerinin çapraz bir nitelik göstermesi, yine de eşit uzaklık sınırının
nasıl bir şekil alacağına ilişkin bir tereddüt yaratmaktadır. Sınırın, kuzey kesiminde
önerdiğimiz sınırın bir devamı olması gerektiği açıktır. Bu kesimde de, başlangıç
sınırı olarak belirlenecek sınır eşit uzaklık çizgisini takip edecektir. Sınırın
yönü ise, kuzeyde belirlediğimiz sınırın bittiği noktadan başlayarak batıya doğru
devam edecek ancak, bölgedeki Türk kıyılarının etkisi ile yönünü kuzey-batı istikametine
çevirerek Türkiye-Mısır arasında belirlenecek deniz sınırına kadar devam
edecektir.
Belirtilen sınırın hakkaniyete uygun olmayacağını gösteren coğrafi unsur, yine bu
bölgede de kıyı uzunlukları arasındaki belirgin farktır. Farkın ne kadar olduğunun
hesaplanmasında yaşanacak bir sorun yine ilgili kıyının ne olduğunun saptanmasıdır.
Ancak, ilgili kıyıların belirlenmesi ve kıyı uzunluklarının hesaplanmasına ilişkin
yaklaşımın ne olması gerektiğini kuzey kesimi ele aldığımız yukarıdaki incele-
52 İki taraf arasındaki mesafe, en uzun olduğu noktada yaklaşık 551 km (yakl. 324 mil) dir.