II. İLERİ TEKNOLOJİLER ÇALIŞTAYI (İTÇ 2011) - Bilgesam

5. Kıbrıs’ın Kuzey Bölgesinde Sınırlandırma
Coğrafi Unsurlar Çerçevesinde Sınırlandırma
567
Sınırlandırmaya taraf ülkelerin kıyıların karşıt olduğu durumlarda, kıyı şekilleri
benzer ve kıyı uzunlukları yakın ise, başlangıç aşamasında sınırın eşit uzaklık metoduyla
olması gerektiğini belirtmiştik. Bu noktadan hareketle, kuzey kesimde Türkiye
ile Kıbrıs Adası arasında başlangıç sınırı eşit uzaklık çizgisi olarak belirlenebilir.
Eşit uzaklık sınırının belirlenmesinde karşılaşılacak tek sorun, eşit uzaklık
çizgisinin hangi kıyı çizgisinden ölçüleceğidir.
Eşit uzaklık çizgisinin başlangıç olarak sınır kabul edilmesi durumunda, belirtilen
bu kıyı hatlarından ölçülen eşit uzaklık çizgisi sınır olacaktır. Kıbrıs kıyıları ile
Türkiye kıyıları arasındaki mesafe bölgelere göre önemli farklılıklar göstermekte ve
68 km’den 122.5 km’ye kadar çıkmaktadır. 39 İskenderun Körfezi civarında ise sınır,
Körfez’in ağzının bir çizgi ile kapatıldığı düşünülerek oluşturulmalıdır ve İskenderun
Körfezi’nin ağzı ile Zafer Burnu arasındaki eşit uzaklık noktasından geçerek,
aşağıda inceleyeceğimiz Türkiye-Suriye deniz yan sınırına kadar devam etmelidir.
Genel olarak ifade edildiğinde, Kıbrıs’ın kuzey kesiminde Türkiye’ye bakan kıyılarının
uzunluğu yaklaşık 234,5 km dir. Bu rakamın yaklaşık 192.5 km kadarı, KKTC
kıyılarının Türkiye’ye bakan kesimi tarafında oluşturulmaktadır. Kıbrıs Rum Kesimi’nin
Türkiye’ye bakan, yani kuzey kıyılarının uzunluğu ise yaklaşık 42 km dir. 40
Türkiye’nin Kıbrıs’ın kuzey kıyılarına bakan kıyı uzunluğunun hesaplanmasında,
Kıbrıs Adası’nın kuzey kıyılarının en batı noktasının yani Arnauti (Akamas) Burnu’nun
tam karşısındaki noktadan İskenderun Körfezi’nin ağzını kapatan çizginin
Suriye tarafındaki ucu olan Akıncı Burnu’na kadar ölçüme esas teşkil etmesinin,
sınırlandırma prensipleri açsından doğru olacağı belirtilmelidir. Deniz alanlarının
sınırlandırılmasına ilişkin prensiplerin uluslararası yargı organlarınca uygulanmasına
bakıldığında, kıyı uzunluklarının hesaplanmasında öncelikle “ilgili kıyılar” ın
tespit edilmesi gerektiği görülmektedir. İlgili kıyılar, sınırlandırmaya taraf devletlerin
bütün kıyılarını değil, sınırlandırmaya konu bölgeye bakan ya da birbirlerinin
denize doğru yansımalarını (projeksiyonlarını) gören kıyıları içermektedir. 41 Ancak,
sınırlandırmaya konu bölgeye ya da diğer tarafın kıyılarına bakan kıyıların mutlaka
39 S.H.O.D. Başkanlığı tarafından yapılan ölçümlere göre, GKRY üzerindeki Arnauti (Akamas) Burnu ile
Türkiye anakarası arasındaki mesafe 122.5 km, diğer uçta ise KKTC üzerindeki Zafer Burnu ile Türkiye
anakarası arasındaki mesafe yaklaşık 116.5 km dir. En dar kesimde, KKTC üzerindeki Koruçam Burnu
ile Türkiye’de Anamur Burnu arasındaki mesafe yaklaşık 68 km dir.
40 Bu rakamlar ve çalışmada kullanılan diğer rakamlar 1:1,102,000 ölçekli S.H.O.D. Başkanlığı’nın
İskenderun-Derna haritası üzerinde yapılan hesaplamalar sonucu elde edilmiştir.
41 www.icj-cij.org, 23 Haziran 2007, “U.A.D. Libya - Tunus Davası Kararı”, “U.A.D. Libya - Malta
Davası Kararı”, “U.A.D. Kanada - Fransa Davası Kararı”.