II. İLERİ TEKNOLOJİLER ÇALIŞTAYI (İTÇ 2011) - Bilgesam

Şekil 21. 80 fonksiyonel yorulma çevrimi sonunda NiTi ŞBA yayın DSC Analiz sonuçları.
III. Sonuçlar ve Tartışma
431
1. Yay sabiti (c), elastiklik modülü (E) ile doğru orantılı olarak artan bir değerdir.
Elastiklik modülü’nün sıcaklıkla ters orantılı olmasına rağmen termoelastik
martenzitik dönüşüm sebebiyle şekil bellekli yayın elastiklik özelliğinin çok yüksek
olduğu görülmüştür. (düşük karbonlu alaşımsız çelik yaydan 2.5 kat fazla)
2. Numunelerin matris yapıları incelediğinde gerinimsiz durumdaki ve 10 çevrime
maruz kalmış olan numunenin mikroyapı fotoğraflarının ince ve oval taneler
gösterdiği dikkat çekmektedir. Ancak çevrim sayısı 15, 20, 25 ve 30 olduğunda
numunelerin tane şekillerinin giderek iğnemsi yapıda martenzit varyantlarını oluşturduğu
görülmektedir. Mikroyapı fotoğrafları karşılaştırıldığında Brinson ve
arkadaşlarının, (2004) [21] mikroyapı fotoğrafları ile büyük oranda örtüşme görülmektedir.
3. SEM analizleri fonksiyonel yorulma deneyinin hemen ardından gerçekleştirildiğinden
çökelti oluşumunun yaşlanma sebebiyle olma ihtimali yoktur. Şekil 20
ve 21 kıyaslandığında, östenit faz dönüşüm sıcaklığı aniden 113.08 o C den
69.75 o C ye düşmektedir. Bu durum, 80 çevrime kadar çökelti oluşumunun gerçekleşmeye
devam etmesinden kaynaklanmaktadır. Çökelti oluşumu gerçekleşirken,
beklendiği gibi matriste %Ti oranı da düşer (şekil 16).
4. NiTi alaşımları, östenit martenzit dönüşümünü ya doğrudan B2 � B19’ şeklinde,
ya da B2�R�B19’ şeklinde, ara faz (R) oluşturarak kademeli olarak gerçekleştirir
[19]. DSC analizleri incelendiğinde NiTi alaşımlarının ara fazı olan
engzotermik R fazı piki tespit edilememiştir (Şekil 19,20 ve 21).