II. İLERİ TEKNOLOJİLER ÇALIŞTAYI (İTÇ 2011) - Bilgesam

347
Bu nedenle enerji sistemlerinin yenilenebilir, enerji kaynaklarının sürdürülebilir
olması gerekmektedir. Yenilenebilir enerji, "doğanın kendi çevrimi içinde, bir sonraki
kısa süreçte aynen mevcut olabilen enerji kaynağı" olarak tanımlanır. Bugün
yaygın olarak kullanılan fosil yakıtlar, yakılınca biten ve yenilenmeyen enerji kaynaklarıdır.
Oysa hidrolik, güneş, rüzgar ve jeotermal gibi doğal kaynaklar yenilenebilir
olmalarının yanı sıra temiz enerji kaynakları olarak karşımıza çıkmaktadır[6].
3. Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Yapılarda Kullanım Olanakları
Yapı yaşam döngüsü boyunca kullanılan toplam enerjinin %94,4'ü kullanım sırasında
yapı içi konfor koşullarını sağlayan ısıtma/havalandırma/iklimlendirme sistemleri
için tüketilmektedir[7]. Bu oranı düşürmek için konfor koşullarının mekanik
sistemler yerine doğal yöntemlerle ve yenilenebilir enerjiler kullanılarak karşılanması
etkili bir yöntem olmaktadır. Bu şekilde, yapı içinde insan sağlığı için daha
uygun fiziksel koşullar oluşurken aynı zamanda, yaygın olarak kullanılan fosil tabanlı
enerji gereksinimini azaldığı için ekonomik ve çevresel yararlar da sağlanmaktadır.
Yenilenebilir enerji kaynakları, sürekli devam eden doğal proseslerdeki
var olan enerji akışından elde edilen enerjidir. Genel olarak, yenilenebilir enerji
kaynağı; enerji kaynağından alınan enerjiye eşit oranda veya kaynağın tükenme
hızından daha çabuk bir şekilde kendini yenileyebilmesi ile tanımlanır[8]. Su Enerjisi,
rüzgar enerjisi, güneş enerjisi, dalga ve gelgit enerjisi, biyoyakıt, jeotermal
enerji, hidrojen enerjisi, yenilenebilir enerji kaynaklarıdır. Kömür ve petrol gibi
günümüzde ağırlıklı olarak kullanılan enerjilerin tükenme olasılığı, insanlığı yeni
enerji kaynaklarına yöneltmiştir. Enerji kaynakları seçilirken çevreye zarar vermeyen,
yüksek ısıl değerli güvenli, temiz, ekonomik ve en önemlisi yenilenebilir kaynaklı
olmasına dikkat edilmektedir. Bu tür enerjiler özelliklerine göre çeşitli alanlarda
kullanılabilirler. Yapılarda da bu tür enerjilerin kullanılması, diğer tükenebilir
kaynaklı enerjilere olan gereksinimi azalttığı gibi aynı zamanda enerji kullanımından
kaynaklanan çevre sorunlarının azalmasına önemli katkılarda bulunmaktadır.
Yenilenebilir enerji türlerinin yapılarda kullanılma şekilleri:
Yapılarda Rüzgar Enerjisi Kullanımı
Yapılarda Pasif Sistemlerle Rüzgar Enerjisi Kullanımı
Sıcak nemli iklimlerdeki pasif yapı soğutmasında başlıca strateji doğal havalandırma
sağlamaktır. Doğal havalandırma için açılabilir pencerelerin kullanımı en yaygın
olanıdır. Ayrıca planlama aşamasında yapı içerisinde hâkim rüzgâr yönünde
olacak şekilde bir iç avlu tasarlanabilir. İç avluyu saran hacimler pencereler yoluyla
soğuk havayla dolarken, avlu sıcak havayı toplayarak dışarı taşır. Soğutma yükünün
fazla olduğu Ortadoğu ülkelerindeki geleneksel yapılarda, yaygın olarak kullanılan
ve "badgir" olarak isimlendirilen rüzgâr bacaları da, rüzgâr enerjisinden pasif sistemlerle
yararlanmaya örnek olarak gösterilebilir.